in zo verre relevant voor genealogie Van Keulen - Polman
1970 - 1979
In de geschiedenis ligt de nadruk doorgaans op
machtige mensen. In www.liemershistorie.nl
vooral aandacht voor de geschiedenis van gewone mensen, hun zwoegen
voor een menswaardig bestaan want de overgrote meerderheid van de
bevolking heeft tot halverwege de 20e eeuw doorgaans op de rand van
een bestaansminimum geleefd waarbij misoogsten, ziekten, oorlogen en
(natuur)rampen kwellingen zijn die de mensen bij voortduring hard
hebben getroffen. Indrukwekkend is hoe velen onder moeilijke
omstandigheden toch het hoofd boven water hebben kunnen houden.
1970 A.G. (Toon) van Dalen (1902 - 1987), vele jaren onderwijzer in Westervoort en later ereburger van deze plaats, auteur van zeer veel publicaties betreffende de regionale historie, ontvangt de Turmac-Liemers-prijs.
|
Toon van Dalen die de geschiedenis van de Liemers met ongelooflijk veel ambitie en gedegenheid heeft beoefend, ontvangt in 1970 de Turmac-Liemers-prijs uit handen van de vermaarde Nijmeegse historicus Prof. L.J. Rogier. Toon wordt op 1
november 1902 te Arnhem geboren als zoon van een timmerman.
Hij wordt onderwijzer, maar heeft daarnaast grote
belangstelling voor geschiedenis. Hij is vele jaren werkzaam
als onderwijzer aan een Westervoortse school. |
1970 De sigarettenfabriek Turmac in Zevenaar neemt de eerste gastarbeiders (Spanjaarden) in dienst. Ze worden gehuisvest in "Huis Rijck", voorheen de woning van notaris Hazewinkel en in 1970 door de Turmac aangekocht. Enkele jaren later, in 1973, bedraagt het totaal aantal Spanjaarden in dienst van de Turmac reeds 78 (16% van het personeel).
1970 Paus Paulus VI voert een nieuwe Romeinse kalender in; veel heiligenfeesten worden afgeschaft. In de Liemers behoren de tot dan toe algemeen geaccepteerde feestdagen, zoals 1 november (Feest van Allerheiligen) en 15 augustus (Feest van Maria Hemelvaart), tot het verleden.
1970 De Didamse boterfabriek, in 1891 geopend als eerste cooperatieve boterfabriek buiten Friesland, wordt gesloten.
![]() |
De medewerkers van de Didamse boterfabriek
omstreeks 1930 Staand v.l.n.r.: N. Wigman, H. Jansen, F. Bolder, W. Hageman, Vennegoor (directeur), J. Kobesen, J. Jansen, G. Visser en J. Horsting. Gehurkt v.l.n.r.: H. Stienesen, G. Horsting, P. van Haren en J. Peters. |
1971 In Zevenaar-Stad vinden de jaarlijkse processies
voor het laatst plaats. Hiermee komt een eind aan een vele eeuwen oude
traditie daterend uit de tijd dat Zevenaar tot Pruissen behoorde. Oud-Zevenaar
houdt de traditie wel in stand. Hier vindt de jaarlijkse
processie nog ieder jaar plaats op de laatste zondag voor 24 juni (St.
Jan). Zevenaar-Stad kende jaarlijks twee processies: de eerste half
juni, de zogenaamde Sacramentsprocessie en de tweede processie op
kermiszondag (de eerste zondag na Petrus en Paulus, 29 juni). Het was
traditie dat direct na de binnenkomst van de processie het kermisfeest
losbarstte.
|
Aan de vlaggenstok is duidelijk te
zien, dat deze foto is gemaakt op een processiedag; op de
processiedag werden langs de gehele route om de 10 meter
dergelijke stokken met houder geplaatst. Aan iedere stok werd
een vlag in de pauselijke kleuren (geel / wit) gehangen.
|
1971 In Zevenaar
gaat de Vrije Academie, waar amateurs creatieve cursussen
kunnen volgen, van start. |
|
1971 Van de
hand van de Westervoortse streekhistoricus A. (Toon) G. van
Dalen (1902 - 1987) verschijnt bij de Haagse uitgeverij Nijgh
& Van Ditmar het boek "Gelderse historie in de Liemers".
Het boek beschrijft, zoals de titel al aangeeft, de
geschiedenis van Gelderland in zoverre het de Liemers betreft.
|
|
1971
Op zaterdag 27 november 1971 overlijdt "geheel overgegeven aan
God, zijn Vader" Eduard W.C. Frank (1888 - 1971), van
1946 tot 1962 pastoor van de R.K. Andreasparochie in Zevenaar
en tevens deken van het dekenaat van 1946 tot 1965. |
|
|
1971 Door de firma Bruggenbouw Kloos in Kinderdijk wordt een nieuwe brug over de IJssel gebouwd, die op spectaculaire wijze over het water naar Westervoort wordt vervoerd, waar vervolgens plaatsing plaatsvindt (onderstaande afbeeldingen). Het is de brug die ook nog in onze huidige tijd Westervoort met Arnhem verbindt.
![]() |
![]() |
![]() |
1972 Het Berghoofdse veer tussen
Oud-Zevenaar en Pannerden wordt na vele eeuwen door de komst van een
brug overbodig. De Berghoofdse veerpont is een van de laatste veren in
Nederland, die met de hand over het water wordt getrokken. Het veer
dankt haar naam aan de Heerlijkheid Bergh, omdat Pannerden tot het
begin van de 19e-eeuw een heerlijkheid van Bergh is.
|
Het Berghoofdse veer tussen Zevenaar en Pannerden heeft ongeveer driehonderd jaar gevaren: Van voor 1700 tot 1972.
|
1972 De moedige Beekse verzetsstrijder Wim Moorman (1925 - 1945), die kort voor de bevrijding door de Duitsers is terechtgesteld, wordt op het Ereveld Loenen herbegraven. Ondanks zijn jonge leeftijd, hij wordt slechts 19 jaar, heeft Wim Moorman vele honderden, vaak uiterst riskante, verzetsdaden verricht.
|
|
1972 De eeuwenoude monumentale boerderij "De Boswaai" in
Herwen wordt gesloopt voor de aanleg van de
Batavenweg, de weg van Herwen naar Lobith en
Tolkamer. In de periode na de Reformatie, waarin de
uitoefening van de katholieke godsdienst verboden is
geweest, hebben op "De Boswaai" regelmatig in het geheim
godsdienstige bijeenkomsten plaatsgevonden. |
![]() |
1972 De gemeente Herwen en
Aerdt, waartoe ook Lobith en Tolkamer in deze tijd behoren,
viert dat het precies 750 jaar geleden is dat bij de rivierscheiding
van Waal en Neder-Rijn een tol wordt gevestigd. In 1222 verplaatst de
graaf van Gelre zijn riviertol van Arnhem naar Lobith. Tijdens een
feestweek, in de laatste week van augustus 1972, is in Huis Aerdt een
historische tentoonstelling ingericht over de gemeente Herwen en
Aerdt.
1972
Op woensdag 2 augustus 1972 wordt onder enorme belangstelling
in de grafkapel op het kerkhof aan de Arnhemseweg in Zevenaar
bijgezet Jonkheer Antoon Jan Marie van Nispen tot Pannerden,
zoon van de burgemeester van Didam en later van Zevenaar. Jan
Marie, "Buurt" genoemd, geboren op 17 juni 1914 in Didam, telg
uit een katholiek Liemers regentengeslacht, heeft in zijn
leven de Liemserse historie steeds een warm hart
toegedragen. Op het ministerie van Algemene Zaken heeft hij
vele jaren een invloedrijke positie bekleed als adviseur en
vertrouwenspersoonn van vele minister-presidenten, waaronder
Drees. Vele jaarlijkse troonreden zijn voor een belangrijk
deel door hem tot stand gekomen. Wanneer hij tien dagen na de
val van het eerste kabinet Biesheuvel op 58-jarige leeftijd
overlijdt, heeft hij in 26 jaar negen minister-preidenten
gediend. |
|
1973
In 1973 vestigt het echtpaar Peter en Rina Cocu zich met hun
driejarige zoon Phillip in Zevenaar, waar ze tot 1986
blijven wonen. De eerste jaren van de voetballoopbaan
van Philip spelen zich af bij de pupillen van de Zevenaarse
voetbalvereniging DCS, waar zijn vader keeper van het
eerste elftal en later trainer is en zijn moeder leidster bij
de pupillen. |
|
1973
Op zaterdag 7 april 1973 is het exact
vierhonderd jaar geleden dat Andreas Masius (1514 - 1573) in
zijn huis in Ooy is overleden.
Masius geldt als een van de allerbelangrijkste geleerden van de 16e
eeuw. Naast zijn moedertaal beheerst hij maar liefst tien talen en is
hij bovendien een autoriteit op het gebied van rechtsgeleerdheid,
geschiedenis en aardrijkskunde. Hij is enige tijd de
belangrijkste raadgever van keizer Karel V. Later is hij ook
onderhandelaar met de Spaanse bevelhebber in de Nederlanden, de hertog
van Alva. Voorts heeft hij meegewerkt aan de wereldberoemde
uitgave van de Koninklijke Biblia Polyglotta. In 1555 krijgt hij van
de paus toestemming om de universiteit van Duisburg te stichten.
Omstreeks 1558 doet hij afstand van zijn priesterschap, treedt in het
huwelijk en vestigt zich met zijn echtgenote in het huis van zijn
schoonouders in Zevenaar. Korte tijd later gaat het paar wonen
op een aangekochte boerderij in Ooy. De periode in Ooy
beschouwt hij als een zeer gelukkige waar echter een eind aankomt als
hij ernstig ziek wordt en op dinsdag 7 april 1573
overlijdt. Masius wordt in de Andreaskerk in Zevenaar
begraven. Doordat deze kerk in 1602 door een brand grotendeels
verwoest wordt, is van zijn graf in onze tijd niets meer te vinden. Na
zijn dood raakt Masius in de Liemers in de vergetelheid. Pas ruim
vierhonderd jaar na zijn dood wordt in het stadshart van Zevenaar
een plein naar deze grote geleerde genoemd en in 2015 verschijnt van
de hand van Ernest Stender de boeiende uitgave "De Wereld van
Andreas Masius" waaraan de auteur vier jaar gewerkt heeft.
1973 Op 3 december verwelkomt Zevenaar haar 25.000ste inwoner.
1974 Na 20 jaar, vanaf 1954, hoofd van de Maria Regina-school in Zevenaar te zijn geweest, gaat A.G.M. (Louis) van Keulen (1912 - 2001), overgrootvader van Sam, Simon en Sjef van Keulen met pensioen.
|
|
1974 Op 26 april wordt het regionale weekblad De Liemers Lantaern (voorheen Wahalto), sedert 1948 in handen van A.J.M. Akkermans, voor de laatste keer door deze Zevenaarse uitgever gedrukt. Het blad wordt overgenomen door uitgeversmaatschappij De Gelderlander, die het weekblad later weer zal verkopen aan krantenuitgeverij Wegener.
|
|
1974 Er komt een eind aan de wekelijkse varkensmarkt in Didam. Vanaf de opening van de markthal op 2 april 1951 heeft deze daar plaatsgevonden. De wekelijkse warenmarkt blijft gewoon plaatsvinden.
|
|
1974 De Historische Kring Westervoort wordt opgericht. Belangrijke initiatiefnemer is de Westervoortse dichter - tekenaar - illustrator - streekhistoricus Harrie Kemperman (1933 - 2017).
|
![]() |
1975 Uit de Oud-Zevenaarse St. Martinuskerk wordt in de zomer van 1975 een zeer waardevol Mariabeeld, een albasten pieta, gestolen. Eeuwenlang was de Martinuskerk een bedevaartskerk, waarbij dit Mariabeeld een belangrijke trekpleister was voor de vele pelgrims. Hoe het Mariabeeld in de Oud-Zevenaarse kerk kwam, is niet met zekerheid bekend, maar een lezing is dat de streekridder, Johan van de Loo, het beeld heeft gekregen van de Paus toen hij omstreeks 1450 naar het Heilige Land reisde en op de terugweg Rome aandeed. De ridder zou het beeld aan de kerk hebben geschonken.
![]() |
Eeuwenlang heeft de St.Martinuskerk als bedevaartskerk gediend, waarbij de grote trekpleister het Mariabeeld was. Volgens de overlevering hebben bij dit beeld vele wonderen plaatsgevonden. Het gestolen beeld stelt Maria als de Moeder van Smarten met het dode lichaam van Jezus voor. In de nis, waar tot 1975 het kostbare Mariabeeld stond, bevindt zich inmiddels een replica van het beeld, dat pastoor G.J. Scholten in zijn bezit had en aan de kerk heeft geschonken. (G.J. Scholten was pastoor van deze kerk in de periode 1964 - 1990). |
1975
Op donderdagmiddag 28 augustus verwoest een felle brand het
voormalig juvenaatklooster aan de Babberichseweg in Zevenaar.
De brand van het enorme pand, dat in deze tijd dienst doet als
scholencomplex, wordt bestreden door de brandweercorpsen van
Zevenaar, Arnhem en Didam. De schade bedraagt vele miljoenen
guldens. |
|
1976
In 1976 is het exact een eeuw geleden dat Jan van Keulen
(1876-1952) en Anna Jurrius (1876-1942),
over-overgrootouders van Sam, Simon en Sjef van Keulen, zijn
geboren. |
|
1976 De St. Andreaskerk in Zevenaar wordt op de lijst van beschermde Rijksmonumenten geplaatst. |
|
1976 Westervoort viert haar 1250-jarig bestaan. In het jaar 726 wordt de nederzetting Westervoort voor het eerst in schriftelijke bronnen vermeld. |
|
1976 Op
19 augustus komt in Zevenaar op bijna 90-jarige
leeftijd een eind aan het leven van Maria
(Marie) Antonia
Johanna Jansen (1887 -
1976), over-overgrootmoeder van Sam, Simon en
Sjef van Keulen. |
|
1977 In Zevenaar gaat gemeentesecretaris G.B.W. Polman (1912-2004) met pensioen. |
|
1977
Terugkerend met zijn vrouw, op zondag 21 augustus 1977, van
een bedevaart naar Kevelaer, wordt de in de Liemers bekende
Didammer Nol Tinneveld (1907 - 1977) getroffen door
een hartaanval. Zijn auto botst als gevolg hiervan in Elten
tegen een boom. Tinneveld overlijdt dezelfde dag, zijn vrouw
Do Bouwmans overlijdt dinsdag 13 september 1977. Zij worden
begraven op het R.K. kerkhof in Didam. |
R.K. kerkhof Didam (juni 2014). Laatste rustplaats van Nol Tinneveld en zijn echtgenote Do Bouwmans met de spreuk: Soli Deo Gloria (Alleen aan God de eer) |
1977 De Utrechtse kardinaal Willbrands (1909 - 2006) wijdt op op 11 december de nieuwe R.K. Martinuskerk in Didam in.
1978 Bij de
enkelsporige IJsselbrug
in
Westervoort vindt op 28 februari een treinbotsing plaats. Er
valt 1 dode en het aantal gewonden bedraagt 25. De machinist van de
dieseltrein van Arnhem naar Winterswijk ziet het stopsein te laat en
botst op de Trans Europe Express (T.E.E.), die vanuit Munchen op weg
is naar Amsterdam. Al eerder, in 1964, heeft op dezelfde brug
ook een ernstige treinbotsing plaatsgevonden. Pas in 1984 wordt het
baanvak dubbelsporig.
In het midden van de 19e eeuw is de IJsselbrug bij Westervoort een van
de allereerste dubbelsporige bruggen in Nederland, maar nadat in de
Tweede Wereldoorlog de brug is verwoest duurt het vervolgens bijna
veertig jaar tot 1984 alvorens het drukke baanvak Arnhem-Westervoort
weer dubbelsporig wordt.
1978 In februari start het provinciaal bestuur van Gelderland een wettelijke procedure voor de samenvoeging van de gemeenten Herwen en Aerdt en Pannerden. Herwen en Aerdt bestaande uit de dorpen Aerdt, Herwen, Lobith, Spijk en Tolkamer heeft 7850 inwoners. Pannerden met de gehuchten De Kijfwaard, Lobberden en Pannerdensche Waard heeft 2200 inwoners.
1979 Op zaterdag 1 september overlijdt in zijn woonplaats Zeist pastoor H. Brouwer (1915-1979). Halverwege de jaren vijftig wordt Brouwer kapelaan van de R.K. Andreasparochie in Zevenaar, waar hij in de jaren daarna een belangrijke rol vervult bij de realisatie van de dan te bouwen R.K. kerk op 't Grieth. In 1966 verlaat hij Zevenaar en wordt pastoor van de R.K. parochie in Zeist (Rozenstraat). |
![]() Maria Koningin kerk in Zevenaar (omstreeks 1960) In 2001 is deze kerk helaas afgebroken. |
![]() Pastoor Brouwer |
|