Duiven is ontstaan op een rivierduin (donk) op enige afstand van de toenmalige Rijnloop. De eerste bebouwingssporen dateren uit de IJzertijd. Tot 1800 groeit Duiven vrijwel niet en ook tot het midden van de 20e eeuw blijft de groei achter bij het Nederlands gemiddelde. Vanaf de jaren zeventig groeit Duiven echter spectaculair vooral wanneer het in 1981 samen met Westervoort aangewezen wordt als groeikern voor de regio Arnhem. 

Duiven: Snel door de tijd

838      Thuvine en Gruosna (Duiven en Groessen) worden genoemd, gelegen in Pagus Leomeriche (Liemers).

Nederzettingen in onze streek omstreeks 1200 Aswen (Azewijn) en Theodem (Didam) worden genoemd in 828; Thuvine (Duiven), Gruosne (Groessen), Theodem (Didam) in 838; Harawa (Herwen) in 897; Eltnon (Elten) in 944; Berga ('s Heerenberg) in 1105; Sydehem (Zeddam) in 1142; Lengel in 1144; Loel (Loil), Wele (Wehl) en Waverlo (Dijk) in 1178; Beek in 1206 en  Stockem (Stokkum) in 1240.

840      Westervoort, Duiven en Groessen bezitten reeds een kerkje.

900    Omstreeks het jaar 900 wordt voor het eerst melding gemaakt van het Duivense landgoed Magerhorst.

Magerhorst in 1742 (Jan de Beijer) De Magerhorst, waarvan de oorsprong teruggaat naar het jaar 900, bevindt zich thans in de Duivense Ploenstraat tegenover huis De Ploen. Uit de naam valt af te leiden dat het huis op een horst, een hoger gedeelte in een vaak drassige omgeving, is gebouwd.

970    Graaf Wichman van Hamaland schenkt in 970 het onder Duiven gelegen Hof van Eltingen aan de door hem gestichte Abdij van Elten. Tot in de Franse tijd bezit deze abdij rondom Duiven vele pachtbezittingen waaronder de Eltingerhof. In 1802 komen alle abdijbezittingen in het bezit van Pruissen en bij de overgang van Duiven naar het Koninkrijk der Nederlanden in 1816 wordt de Dienst der Domeinen de nieuwe eigenaar.

1000    In het Liemerse land zijn nederzettingen maar nog geen dijken. De rivieren en stroompjes treden voortdurend buiten hun oevers maar echt hoge waterstanden komen vrijwel nooit voor, omdat het water zich door het ontbreken van dijken vrijelijk kan verspreiden.

1138    De Utrechtse bisschop Andreas van Cuyck maakt de kerkgemeenschap van Duiven los van Groessen en verheft Duiven tot een zelfstandige parochie.

1150    Halverwege de 12e eeuw wordt in het Liemerse land een begin gemaakt met de aanleg van dijken. Het zijn lage "zomerdijken" om het zomerwater te keren. Ruim honderd jaar later komen in de "Lijermersch" de eerste winterdijken.

Dijkaanleg met eenvoudige hulpmiddelen is een onvoorstelbaar omvangrijke klus, die naast vakmanschap vooral ook veel logistiek inzicht vraagt.

1255   Graaf Otto II van Gelre koopt het goed te Eltingen (onder Duiven) van de Keulse abdij Deutz. Een jaar later verwerft hij middels een grote aankoop een goed te Zevenaar, bestaande uit hof, hoeven, landerijen, weiden, visrechten en woeste gronden, van het kapittel van Sint-Marie in Utrecht. Beide aankopen passen in de zuidelijk gerichte expansiepolitiek van Otto II.

1290    Aan het eind van de dertiende eeuw is Doesburg verreweg het belangrijkste centrum in onze regio. De gehele Liemers tot aan Emmerik ressorteert onder het ambt Doesburg.

1300    De graven van Gelre en van Kleef (Kleve), die beiden gezag uitoefenen in onze omgeving, verkopen het Groessense en Duivense Broek aan een 26-tal hoevebezitters.

1325    Omstreeks deze tijd is er in Duiven reeds een huis met de naam "Ploen".  In 1893 wordt Huize 'De Ploen" afgebroken en vervangen door de boerderij, die we in onze huidige tijd nog kennen. Het oorspronkelijke in 1893 afgebroken huis was een vierkant gebouw met een klokkentoren, bijgebouwen en grachten.

Huize "De Ploen", midden 19e eeuw Boerderij "De Ploen", begin 20e eeuw

1328    De graven van Kleve (Kleef) en Gelre regelen in een Landbrief het beheer van dijken, weteringen en sluizen. Dit kan gezien worden als het allereerste begin van de georganiseerde waterbeheersing in onze streek. Er zou echter nog een lange weg van vele eeuwen te gaan zijn alvorens de bewoners van de Liemers gevrijwaard zijn van overstromingen.

1339    Gelre, waartoe ook Duiven in deze tijd behoort, wordt door de keizer van Beieren tot hertogdom verheven. Het is een zeer groot en belangrijk hertogdom; het omvat naast de huidige provincie Gelderland, grote delen van de huidige provincie Limburg (met ondermeer Venlo, Venray en Roermond) en delen van het huidige Noord-Rijnland-Westfalen met ondermeer het stadje Geldern waarnaar het hertogdom Gelre en de latere provincie Gelderland zijn genoemd. Het hertogdom Kleve vormt een wig tussen de Noordelijke en de Zuidelijke delen van Gelre. De zelfstandigheid van Gelre eindigt in 1543.

Omstreeks 1350 omvat het hertogdom Gelre: 1. Het Kwartier van Nijmegen (huidige Betuwe) 2. Het Kwartier van de Veluwe (ook genoemd Het Kwartier van Arnhem) 3. Het Kwartier van Zutphen (de huidige Achterhoek en Liemers) 4. Het Kwartier van Roermond (het huidige Limburg en delen van Noord-Rijnland-Westfalen)

1340     Uit een rekening van de rentmeester van de graaf van Gelre blijkt, dat in deze tijd Weel (Wehl), Betburg (Babberich), Zevenaar, Angeroy (Loo), Westervoort, Beek en Zeddam,  Duiven en Groessen tot de Lijmers gerekend worden.

1342     In de maand juli overstroomt een gebied tussen Lobith en Westervoort. Tot in de nazomer van het volgende jaar (1343) blijft land onder water staan. 

1355    Vanaf 1355 neemt de macht van Kleef in de Liemers sterk toe ten koste van Gelre.

Bezittingen van Gelre en Kleef (Kleve) in de Liemers omstreeks 1350 Voor 1350 bezit Kleef in de Liemers alleen Groessen, Leuven (tussen Oud-Zevenaar en Groessen), Oud-Zevenaar en Grondstein (nabij Elten). In de periode na 1355 worden o.a. ook Zevenaar, Huissen (Huussen), Wehl, Duiven, 't Loo, Ooy, Babberich, Eltingen (Weel) en Elten deel van Kleve.

1383    Pastoor van Duiven is de heer Sweder. Hij is de oudste pastoor van Duiven waarvan wij in onze tijd de naam weten.

1406    Ambt Liemers (o.a. Zevenaar, Duiven, Loo, Groessen, Wehl) van oorsprong Gelders grondgebied, wordt door Reinoud IV van Gelre aan het graafschap Kleef (Kleve) verpand.

De bestuurlijke situatie in onze regio aan het begin van de 15e eeuw verticaal gearceerd: Kleefs gebied Duiven, Groessen, Loo, Zevenaar, Huissen Wehl en Lobith zijn Kleefs gebied. Westervoort behoort bij Gelre. Didam bij Bergh.

Gezicht op Kleef (Kleve) omstreeks 1570, gravure Frans Hogenberg
Het ambt Liemers, dat in 1406 wordt verpand aan Kleve, zou tot  het begin van de 19e eeuw Duits blijven.

1432    Na een extreem koude winter overstroomt de Liemers na het invallen van de dooi. De stad Arnhem stuurt haringen naar de slachtoffers.

1449   De Loohorst in Duiven wordt voor het eerst genoemd. In 1670 wordt de Loohorst voor het eerst vermeld op een landkaart. In de 18e eeuw is de familie Jochems pachter. Naar deze familie is de Jochemstraat in Duiven genoemd. Aan deze weg is De Loohorst gelegen totdat de boerderij in 1997 gesloopt wordt om plaats te maken voor een bedrijventerrein.

1487    Het Kleefse drostambt Lymers, waartoe ondermeer behoren Duiven, Groessen, 't Loo en Zevenaar, wordt gesplitst in de stad Zevenaar en Ambt Lymers. Deze situatie zal ruim driehonderd jaar tot het begin van de Franse tijd (1795) blijven bestaan.

1492    In Zwolle overlijdt Arnt Beeldsnider (1460 - 1492). Hij wordt gerekend tot de allerbelangrijkste beeldhouwers van zijn tijd. Hij heeft beelden en altaren gemaakt in een gebied dat zich uitstrekt van Zwolle tot Keulen. In de Liemers is hij de vervaardiger geweest van het corpus van een kruisbeeld in de kerk van Duiven en twee heiligenbeelden, voorstellende Catharina en Barbara, in Oud-Zevenaar.

1503      De zomer van 1503 verloopt zinderend heet en kurkdroog. Het is ook voor de inwoners van Duiven een ware beproeving.

1517     Maarten Luther slaat zijn 95 stellingen aan de deur van de slotkerk in Wittenberg.

1522    De uit Duiven afkomstige Derk Rembolts wordt de allereerste pastoor van de Zevenaarse Andreaskerk.

1540    Wolter van Weze is pastoor van Duiven.

1557     De vermaarde cartograaf Christiaan sGrooten, geograaf van de Spaanse koning Philips II, brengt het gewest Gelderland in kaart.

Een detail uit de kaart van Christiaan sGrooten betreffende de omgeving van Duven (Duiven) In de omgeving van Duiven zien we o.a. Westerfort (Westervoort), Groyssem (Groessen), Sevenaer (Oud-Zevenaar), Halsaff (Babberich), Dyem (Didam) en Dymer Bosch (Didamse bos).

1565    Uitzonderlijk strenge winter waarin half december 1564 de vorst intreedt. Op 2e Kerstdag vriest de Rijn dicht en tot in maart blijft het ijs begaanbaar.

1568    Begin van de Tachtigjarige Oorlog. De strijd tussen Spaanse en Staatse troepen brengt de bevolking in de Liemers regelmatig tot wanhoop.  

De staatkundige indeling van de Liemers en de omgevende gebieden in de 16e eeuw
Geel: Kleefs gebied   Groen: Gelders / Staats gebied   Licht Groen: Berghs gebied    Wit: zelfstandig gebied
Duiven is in deze tijd Kleefs gebied.

1570     De periode 1570 tot 1600 is in de Liemers (en Achterhoek) een uiterst onrustige tijd. De bevolking is wanhopig door rondtrekkende plunderende troepen: De ene keer Staatse en de andere keer Spaanse troepen en daar tussendoor rondtrekkende muitende bendes. Ook Duiven en omgeving gaan gebukt onder de terreur.

Plundering van een dorp geschilderd door Pieter Molijn (Frans Halsmuseum, Haarlem)
Vooral tijdens de eerste helft van de Tachtigjarige Oorlog gaat de bevolking van het Gelders - Kleefs grensgebied regelmatig gebukt onder de wreedheden en plunderingen van Hollandse en Spaanse soldaten. 

1572    Begin juli worden 19 katholieke priesters uit Gorcum ontvoerd naar Den Briel. Als ze daar niet bereid zijn het katholieke geloof af te zweren worden ze een voor een opgehangen. De herinnering aan dit gebeuren, dat bekend staat als een van de dieptepunten in de opstand tegen Spanje, blijft tot ver in de 20e eeuw bij veel katholieken, ook in de Liemers, levend.

Links: Martelaren van Gorcum worden in een schuur terechtgesteld (19e eeuws schilderij van Cesare Fracassini) Rechts: Beeld van pater Claas Pieck in de bedevaartskerk in Brielle  Claas Pieck is de eerste, die wordt opgehangen, na hem volgen nog 18 paters.  De ontvoering van de 19 priesters vindt plaats door watergeuzen onder leiding van hun in 1571 door Willem van Oranje benoemde opperbevelhebber Lumey. Wanneer de priesters niet bereid zijn om het katholieke geloof af te zweren, worden ze in een schuur een voor een opgehangen. Na hun dood worden de 19 martelaren van Gorcum voor veel katholieken ook in de Liemers lichtende bakens in een periode van onderdrukking en duisternis. De herinnering aan het gebeuren in 1572 blijft tot ver in de 20e eeuw levend. Veel katholieken sluiten tot ver in de 20e eeuw hun dagelijks gebed af met: "heilige martelaren van Gorcum bidt voor ons".

1573    Reeds eind oktober begint in de Liemers een lange zeer strenge winter, waarin vrijwel alle wintervoorraden verloren gaan met grote tekorten en honger tot gevolg.

1581    De periode 1581 tot 1603 verloopt voor de bevolking in het Gelders - Kleefs grensgebied rampzalig. De Tachtigjarige Oorlog, een meedogenloze strijd tussen Spaanse en Staatse troepen, maakt veel slachtoffers onder de bevolking. Zowel Staatse als Spaanse soldatenbendes trekken regelmatig plunderend en brandstichtend rond. De terreur wordt mede veroorzaakt door de slechte betaling van vooral de Staatse soldaten.

1598    Van de Groessense pastoor Jacob Vallick verschijnt in Hoorn een herdruk van zijn zeer vermaarde publicatie "Tooveren".

1608    Een ontstellend koude winter zorgt voor grote problemen. In januari en februari vriest het zo hard dat zelfs de oudste mensen zich niet kunnen herinneren dit ooit eerder te hebben meegemaakt.

1609   Het Kleefse hertogelijke geslacht is uitgestorven. Het hertogdom Kleef komt door vererving in het bezit van de keurvorst van Brandenburg. De Kleefse gebieden in de Liemers (o.a. Zevenaar, Wehl, Duiven, Huissen) worden deel van Brandenburg.

Zes generaties hertogen van Kleve met op de achtergrond het historische Kleve
v.l.n.r.: Adolph IV (1417 - 1448), Johann I (1448 - 1481), Johann II (1482 - 1521), Johann III (1521 - 1539), Wilhelm (1539 - 1592) en Johann Wilhelm (1592 - 1609)

1610     Op vrijdag 22 januari wordt onze regio getroffen door een zware storm. Bij Rees breekt de dijk door. Veel land rondom Elten staat onder water.

1612    In 1612 ontstaat als middelzand, door een watergeul gescheiden van de Pannerdense Waard, een eiland in de rivier. Het eilandje, dat aanvankelijk de naam Peppelgraafweerd draagt, wordt omstreeks 1675 Candia genoemd. Deze naamsverandering vindt plaats onder invloed van de verovering van Candia of Kreta door de Turken. De verovering heeft kort tevoren plaatsgevonden en grote indruk nagelaten. In 1816 wordt Candia bij de gemeente Duiven ingedeeld.

1620    Omstreeks deze tijd wordt Steven van Dijk pastoor in Groessen. Hij blijft dit bijna veertig jaar tot 1657. Gedurende een periode van twintig jaar namelijk van 1622 tot 1642 neemt hij ook de zielzorg in Duiven op zich.

1624     In de eerste helft van de 17e eeuw komen vertegenwoordigers van veel Liemerse dorpen waaronder Groessen, Hoeselarij, Duiven en Ooy regelmatig voor het gerecht om gronden te verpanden. Dit is het gevolg van herhaalde inkwartiering van soldaten en veel oorlogsgeweld waardoor een enorme verarming onder de bevolking heeft plaatsgevonden.

1625    Boerderij de Poeldijk in Duiven wordt gebouwd. Deze boerderij aan de Ploenstraat, gelegen tussen de havezaten Ploen en Magerhorst, staat er heden ten dage nog altijd. Onderstaande foto is van 1964.

In 1880 kochten de over-over-overgrootouders van Sam, Simon en Sjef van Keulen: Theodorus Jurrius (1837 - 1900) en zijn vrouw Maria Wilhelmina Cunera Jurrius-Peters (1854 - 1920) de Poeldijk. Ze bleven er tot hun dood wonen.
Opmerking: Op zaterdagavond 18 oktober 2008 heeft een grote uitslaande brand, die bestreden werd door de brandweercorpsen van Duiven, Arnhem en Zevenaar,  het woonhuis van de Poeldijk verwoest (zie tijdsbalk: Jaar 2008).

1638    Het ambt Liemers, waartoe ondermeer Zevenaar, Duiven, Groessen en Loo behoren, krijgt het als gevolg van de Paltse inkwartiering zwaar te verduren. Veel soldaten maken zich schuldig aan beroving en ook als gevolg van drankmisbruik wordt grote schade aangericht.

1648    Einde van de Tachtigjarige Oorlog: Vrede van Munster. De Republiek der Nederlanden wordt door Spanje als een zelfstandige staat erkend. Duiven en veel andere plaatsen in de Liemers zullen pas vanaf 1 juni 1816 definitief deel uitmaken van Nederland.

Grens van de Republiek in 1648 Merk op dat het grootste deel van de Liemers geen deel uitmaakt van de Republiek, maar behoort tot het Duitse Rijk.

1652     De Gelderse landmeter Nicolaas van Geelkercken brengt ondermeer de Lymers in kaart.

De omgeving van Seventer (Zevenaar),  Duven (Duiven), des Heerenberg ('s Heerenberg), Dydam (Didam) en Doesburg zoals getekend door N. van Geelkercken. Merk op dat het noorden onder en het westen rechts is.  Aert (Aerdt), Herwen en Panderen (Pannerden) liggen in de Betuwe.

1661    De Duivense havezate Magerhorst, die in het begin van de vijftiende eeuw wordt genoemd als leen van de abdij van Elten, wordt gekocht door de familie Van Pallandt.  De oorsprong van het landgoed Magerhorst gaat terug naar omstreeks het jaar 900. Vermoedelijk is de naam Magerhorst als volgt te verklaren: "horst" slaat op een verhevenheid van de bodem in een verder laaggelegen land waarop het huis is gebouwd; "mager" heeft vermoedelijk betrekking op de kwaliteit van de grond.

Magerhorst omstreeks 1965

1662    De hofstede Loohorst in Duiven wordt bewoond door Godert Spaens, die het in pacht heeft van ridder R. Huigens. In de 18e eeuw is deze boerderij verpacht aan de familie Jochems. Naar deze familie is de Jochemstraat genoemd, waaraan de Loohorst gelegen is totdat deze in 1997 afgebroken wordt om plaats te maken voor een bedrijventerrein. 

1667    De dorpskerk in Duiven krijgt haar eerste orgel. Het is een klein orgel dat voor de eerste keer wordt bespeeld op St. Martinusdag, vrijdag 11 november 1667. De aanschaf van het orgel is mogelijk gemaakt door een gift van Anna Leijdsheer. 
Enige jaren later laat Johannes Pael, die een halve eeuw koster is geweest, een bedrag na van 300 Kleefse daalders. Dit biedt het Duivense kerkbestuur de mogelijkheid om orgelbouwer Robert Ringelberg uit het Rijnstadje Grieth een groter orgel te laten bouwen, waarvoor een prijs van 400 Kleefse daalders wordt overeengekomen. 

1670    De Loohorst in Duiven wordt voor het eerst vermeld op een landkaart. De term "horst" wijst op een hoger gelegen plek. In 1676 wordt de Loohorst verkocht door jonkvrouwe Louise Huigens aan Daniel Gijsberts en Wijerken Spaens. Daarna komt het huis door vererving in het bezit van de geslachten Kleyman en Van Rossum, die het in de 18e eeuw verpachten aan de familie Jochems. Naar deze familie is de Jochemstraat genoemd, waaraan de Loohorst gelegen is totdat deze in 1997 afgebroken wordt om plaats te maken voor een bedrijventerrein. 

1672    Het Franse leger trekt bij Tolhuis in Lobith de Rijn over en bezet onze regio. De Franse bezetting van de Kleefse gebieden duurt ongeveer twee jaar. Het is een periode die, de arme bevolking lang zal heugen. Men gaat gebukt onder de verplichte inkwartiering van soldaten, afpersingen, plunderingen en mislukte oogsten als gevolg van vertrapte akkers. Ook worden afkoopsommen opgelegd waarvoor de inwoners eigendommen moeten verpanden. Het zal meer dan twee eeuwen duren alvorens de in deze periode aangegane pandschap volledig is ingelost. Pas in 1833 is het de gemeente Duiven, die de totale pandschap inlost.

1675    Omstreeks deze tijd verhuist het gezin van jonkheer Von Hertefelt van Huis Campwijck in Zevenaar naar havezate Magerhorst in Duiven.   

1676    Omstreeks deze tijd krijgt het eiland in de rivier dat in 1612 is ontstaan en in eerste instantie Peppelgraafsweerd is genoemd de naam Candia. Deze naamsverandering vindt plaats onder invloed van de verovering van Candia of Kreta door de Turken, die kort tevoren heeft plaatsgevonden en grote indruk heeft nagelaten. In 1816 wordt Candia bij de gemeente Duiven ingedeeld.

1682    Ernstige wateroverlast in de Liemers.

1684    De winter van 1683 - 1684 verloopt ontstellend koud. Zelfs oude mensen kunnen zich niet herinneren zo'n extreem koude winter ooit eerder meegemaakt te hebben. De koude valt ver voor kerstmis 1683 in en duurt tot medio februari 1684. De rivieren vriezen volledig dicht en ijsdikten tot twee Rijnlandse voeten (63 cm) worden gemeten. De winter zorgt voor veel overlast. 

1689    Zoals zo vaak tijdens oorlogen wordt ook tijdens de Negenjarige Oorlog (1688 - 1697), tussen Frankrijk en ondermeer Pruisen, de lokale bevolking door de machthebbers geterroriseerd. Zo beveelt de Pruisische overheid in januari 1689 dat het Ambt Liemers, waartoe ondermeer Zevenaar, Oud-Zevenaar, Loo, Groessen, Duiven en Wehl behoren, grote hoeveelheden haver, rogge, stro en hooi moet leveren ver beneden de marktprijs. Of de bewoners het kunnen missen wordt niet gevraagd. 

1701    De keurvorst van Brandenburg mag zich koning van Pruisen noemen, waardoor Duiven en het Ambt Liemers onderdeel worden van het Koninkrijk Pruisen, dat uitgroeit tot een machtige staat.

1702    Dysenterie, een ernstige darmaandoening gepaard gaande met hevige waterdunne bloederige diarree ("rode loop"), maakt in Duiven vijf dodelijke slachtoffers.

1709    Zeer strenge winter vanaf Driekoningen (6 januari); veel vee doodgevroren.

1710    De Kleefse regeringsraad Von Hymmen  koopt de Duivense havezate Ploen. Van deze oude havezate is in onze tijd niets meer over omdat deze in de 19e eeuw door de toenmalige eigenaar baron Van Voorst tot Voorst, burgemeester van Duiven, is afgebroken waarna er een nieuwe boerderij is gebouwd.   

1711    In het voorjaar zijn er diverse dijkdoorbraken zoals de IJsseldijk bij Lathum en de Boterdijk bij Lobith. Veel voedselvoorraden gaan verloren, weiden blijven lang onbruikbaar en op grote schaal wordt honger geleden.
            "In Duiven is geen morgen winterzaad behouden".

1714    Veepest veroorzaakt in de Liemers de dood van veel runderen en grote armoede onder de bevolking.

1715    Op dinsdag 12 februari wordt in Duiven geboren Geertruijd Wiggers (1715-1773). Op zaterdag 27 juli 1748 trouwt zij in Duiven met Jan van Brandenburg (1702-1788) uit Westervoort. Geertruijd Wiggers en Jan van Brandenburg zijn voorouders (8 generaties) in de directe lijn van Sam, Simon en Sjef van Keulen.   

1717    Bij Koninklijke Verordening van 28 september 1717 wordt in Pruisen, waartoe in deze tijd ook Ambt Liemers (en dus Duiven) behoort, de leerplicht ingevoerd voor kinderen van 5 tot 12 jaar. In de zomer wanneer veel kinderen op het land werken mag volstaan worden met 1 dag school per week. In de praktijk wordt aan deze verordening niet echt de hand gehouden waardoor de leerplicht in de praktijk een wassen neus is.   

1726   Uit een volkstelling blijkt dat landbouw en veeteelt verreweg de belangrijkste bronnen van bestaan zijn. Naast zeer veel boeren en dagloners treffen we blijkens deze volkstelling de volgende beroepen aan: 5 timmerlieden, 4 kleermakers, 4 vissers,  3 pastoors en 3 kosters, 3 schippers, 3 smeden, 2 kasteleins, een herder, een schout (vergelijkbaar met onze politieman), een edelman, een schoenmaker, een kuiper, een wever, een strodekker en een veerman.

1729    In de parochie Duiven heerst van juli 1729 tot januari 1730 een pokkenepidemie waaraan 15 mensen bezwijken.

1729    De uit Zevenaar afkomstige Henr. van der Veeken wordt pastoor in Duiven. Hij blijft dit bijna vijftig jaar tot 1777 wanneer hij wordt opgevolgd door Ph. Heydendaal uit Groessen. Opvallend is dat in de Liemers, althans in zoverre het onder Kleef valt en er dus godsdienstvrijheid bestaat, veel pastoors uit de eigen omgeving komen.

1735    Op zondag 7 augustus wordt in de R.K. kerk van Duiven gedoopt: Hendrina Wolters (1735-1784). Zij is de dochter van Bernardus Wolters (1699-1765) en zijn vrouw Henrica van Baer (Baar). Vijfentwintig jaar later op dinsdag 16 september 1760 trouwt Hendrina in Duiven met Elbert van Huet (1716-1788). Hendrina en Elbert zijn directe voorouders (8 generaties) van Sam, Simon en Sjef van Keulen.

1736    De Duivense pastoor H. van der Veeken kan het in deze tijd slecht vinden met zijn koster. Zo schrijft hij in zijn aantekeningen: "den tegenwoordigen custer (koster) is een slodderig mens ten eenenmale vervallen tot den voesel (jenever)". Ook moet de pastoor de koster wat betreft het kerkhof regelmatig tot de orde roepen omdat de koster handelt alsof hij de baas is van het kerkhof. Zo heeft de koster ten gunste van zichzelf op het kerkhof een dubbele rij appelbomen geplant en wil hij niet dat er dichtbij deze bomen begraven wordt. Pastoor Van der Veeken kan hier natuurlijk niet mee akkoord gaan.

1740    De winter van 1740 is zeer koud. Na een relatief zachte december 1739 wordt januari 1740 extreem koud. In de periode van zaterdag 9 tot en met dinsdag 12 januari wordt het zelfs overdag in Duiven niet warmer dan 10 graden onder nul. De barre winter wordt gevolgd door een extreem koud voorjaar. Door armoede hebben veel huizen nauwelijks of geen verwarming. Op zaterdag 7 mei sneeuwt het nog. Ook de zomer verloopt zeer koud waardoor de oogsten volledig mislukken. Het duurt jaren voordat men het rampzalige jaar 1740 te boven is.

1741    Een in economisch opzicht voor de Liemers belangrijke verandering betreft de wijziging van de postroute Arnhem - Keulen. De postwagens rijden niet meer via Doesburg, Doetinchem, Anholt en Wezel naar Keulen maar worden vanaf 1741 geleid via Westervoort, Duiven, Zevenaar, Elten, Spijckse veer , Kleef, Kalkar en Xanten.

De postwagen zoals deze vanaf 1741 moet hebben gereden van Arnhem via Westervoort, Duiven, Zevenaar en Elten naar Emmerich. Door de komst van de postwagens moet de weg door de Westervoortse polder worden verlegd en verbeterd  voor de somma van 30.000 daalders.

1743    In het voorjaar staat de Liemers onder water. Tientallen paarden en meer dan honderd runderen overleven het niet.

1743    Duiven wordt getroffen door de pokken.

1744    Omstreeks 10 maart komt geheel Pannerden onder water te staan als gevolg van een doorbraak in de Kanaaldijk. Ook een groot deel van Ambt Lijmers heeft te maken met de wateroverlast. Alleen de stad Zevenaar blijft droog, maar het juist bij de stad gelegen Zevenaarse Grieth komt onder water evenals grote delen van Duiven, Groessen, Angerlo, Giesbeek, Lathum en Westervoort. Tot overmaat van ramp is er in de Liemers in 1744 een zeer ernstige veeziekte.

1747    Een nieuwe golf van veepest veroorzaakt bittere armoede.

1749    Op maandag 10 februari spoelt de Nieuwgraafse sluis uit de dijk, waardoor het gehele gebied tussen Westervoort en Doesburg onder water komt te staan.

1750    In de jaren na 1750 daalt in onder meer Duiven de huwelijksleeftijd van vrouwen met bijna 2 jaar, van bijna 29 naar bijna 27 jaar. Omdat het aantal buitenechtelijke kinderen zeer gering is, neemt bij afwezigheid van geboortebeperking de kans op kinderen toe naarmate mensen langer getrouwd zijn. Op grond hiervan is voor de gemeente Duiven berekend dat in de tweede helft van de 18e eeuw ongeveer 140 kinderen meer geboren worden dan wanneer de huwelijksleeftijd ongewijzigd zou zijn gebleven.

1753    Op woensdag 19 december vindt dijkdoorbraak plaats bij de buurtschap Leuven / Leuffen (buurtschap tussen Oud-Zevenaar en Groessen). Een zeer omvangrijk gebied tot Steenderen komt onder water.

Doorbreken van de Rhijndijk in 1753
Meer dan drie maanden, tot eind maart 1754, blijft het water door de Leuvense doorbraak naar binnen stromen;
tot  in oktober 1754 werkt men dagelijks met honderd karren aan het herstel van de dijk.

1754    Uit een kerkrekening komt naar voren dat de pastoor van de St. Remigiusparochie in Duiven in 1754 twintig gulden besteedt aan het trakteren van de buurtgeestelijken, die op kermiszondag geassisteerd hebben bij de plechtigheden in de processie op de laatste zondag in september. Hieruit blijkt dat Duiven halverwege de 18e eeuw een kermis kent.

1756    Het begin van de Zevenjarige Oorlog tussen Pruissen (waartoe ondermeer Zevenaar, Duiven, Lobith, Herwen, Huissen en Wehl behoren) enerzijds en Rusland en Oostenrijk anderzijds. Jonge mannen uit de Liemerse enclaves vluchten de grens over naar de Republiek om zich te onttrekken aan de Pruisische dienstplicht.

1757    Op zondag 30 januari ziet men op het Gelders eiland de eerste tekenen van ijsgang. Het opgestuwde water stijgt, waardoor het nog dezelfde dag twee voet over de dijk loopt en de dijk ter hoogte van de Pannerdenschen Waerd breekt. Ruim een week later, op 9 februari, breekt de Herwense dijk op vijf plaatsen tegelijk door. Door het opnieuw kruiende ijs volgen ook bij Pannerden nieuwe doorbraken. Ook de dijk bij Leuven, tussen Oud-Zevenaar en Groessen breekt in deze rampzalige maand.

Door vele dijkdoorbraken, als gevolg van waterstuwing door het kruiende ijs, staat in februari 1757 de Liemers grotendeels onder water. Velen vertoeven dagenlang op zolders of daken van hun huis. Ook gaan veel huizen door de watermassa verloren.

1758     Dysenterie slaat opnieuw toe in de Liemers; ondermeer Lobith (35 doden), Duiven (12 doden) en Zevenaar (10 doden) worden getroffen door deze besmettelijke ziekte, die vooral in de 18e eeuw een echte volksplaag is.  

1758    De zomer is uitzonderlijk nat waardoor vrijwel alle landerijen onder water komen te staan en een groot tekort aan hooi ontstaat.  

1758    Tijdens de Zevenjarige Oorlog (1756 - 1763) bezetten Franse troepen in 1758 het Kleefse land, waartoe ook Duiven behoort. De bevolking heeft het zwaar te verduren en leeft op de rand van de hongersnood. De bezetters eisen bij voortduring brood, graan, meel stro, hooi, brandhout en inkwartiering. Ook worden bewoners gesommeerd voor de bezetters te werken. Boeren en landarbeiders worden opstandig en velen vluchten voor het oorlogsgeweld naar de republiek.

De Kleefse enclaves. (Uit: Graswinckel, De rechterlijke archieven der voormalige Kleefsche enklaves, 1543 - 1816, 's-Gravenhage, 1927)

1760    Op woensdag 23 april wordt in Haan (Nordrhein-Westfalen) geboren Johann Wilhelm Koch (1760-1833). In 1813 wordt hij de allereerste burgemeester in de geschiedenis van de gemeente Duiven.

1760    Op dinsdag 16 september trouwt in Duiven Elbert van Huet (1716-1788) met Hendrina (Henrica) Wolters (1735-1784). Zij zijn directe voorouders (8 generaties) van Sam, Simon en Sjef van Keulen.

1761    Op zondag 19 juli wordt in de R.K. kerk van Duiven gedoopt: Wilhelmina van Huet (Huut). Zij is de dochter van Elbert van Huet (1716-1788) en Henrica Wolters (1735-1784). Twintig jaar later op 10 oktober 1781 trouwt Wilhelmina in Duiven met Jacobus Beerns (Berentzen / Beerndse), die in 1759 in Arnhem is gedoopt en in 1818 in Loo (Duiven) overlijdt. Wilhelmina van Huet (1761-1839) en Jacobus Beerns (1759-1818) zijn de over-, over-, over-, over-, overgrootouders van Sam, Simon en Sjef van Keulen.

1763    De stad Arnhem slaat bij Westervoort een schipbrug over de IJssel, waarna de weg Babberich - Zevenaar - Duiven - Westervoort relatief belangrijk wordt.

De schipbrug over de IJssel bij Westervoort

1763    De Zevenjarige Oorlog eindigt met de Vrede van Parijs. Pruisen is door de oorlog uitgeput; ontstellende armoede is het gevolg. Bovendien heeft een half miljoen soldaten en burgers, ongeveer 10% van de bevolking, het leven verloren; desondanks is de machtspositie van Pruisen in Europa voor lange tijd verzekerd, maar daar heeft de gewone man in de Pruisische enclaves in de Liemers (Zevenaar, Duiven, Wehl, Huissen, Lobith, Herwen en Aerdt) weinig aan. 

1763    Op zaterdag 20 augustus 1763 overlijdt de 22-jarige Mechteld Stelterman uit Duiven op tragische wijze aan de gevolgen van hondsdolheid. Zeven weken eerder was ze door een hondsdolle hond in haar hand gebeten. 

1764    In februari vinden dijkdoorbraken plaats bij Rees en Herwen waardoor ondermeer Westervoort, Duiven, Angerlo, Ooy en Lathum onder water komen te staan.

1764    Duiven wordt getroffen door de pokken Alleen al in de parochie Duiven zijn er tien dodelijke slachtoffers.

1766    Als gevolg van de zeer hoge waterstand breekt in juli 1766 de zomerdijk in Herwen door. Het binnenstromende water slaat via een weggespoelde sluis in Pannerden gaten in de Deukerdijk en in de zomerdijk bij Candia. De oogst gaat volledig verloren. De armoede en de tekorten in de winter die komt, zijn onbeschrijflijk.

1770     Rampjaar. Van november 1769 tot mei 1770 vinden in de Liemers talloze overstromingen, als gevolg van dijkdoorbraken, plaats.                                                           De afbeelding rechts laat een aantal doorbraken van Liemerse dijken zien in de 18e en 19e eeuw.

1770    Bij een dijkdoorbraak in december wordt een groot deel van Loo weggevaagd. Hierbij ontstaat een waai, die bij de wederaanleg van de dijk aan de rivierzijde komt te liggen.

Voor het Gelders eiland en de gehele Liemers is 1770 door vele dijkdoorbraken een echt rampjaar.
 Vooral bij de onverwachte dijkdoorbraken op 2 en 3 december 1770 bij Zevenaar en  Loo is het menselijke leed onvoorstelbaar.

1771    In het voorjaar regent het gedurende vijf weken onophoudelijk, waardoor ook Duiven met een ernstige wateroverlast te maken heeft.

1772    In de Remigiuskerk in Duiven wordt het honderd jaar oude Ringelberg-orgel vervangen door een nieuw orgel dat gebouwd wordt door de in latere jaren zeer vermaard geworden orgelbouwer Jacob Courtain.

1773    Op dinsdag 21 december overlijdt in Duiven Geertruijd Wiggers (1715-1773), echtgenote van Jan van Brandenburg (1702-1788). Geertruijd en Jan zijn voorouders (8 generaties) in de directe lijn van Sam, Simon en Sjef van Keulen.   

1777    Duiven wordt opnieuw getroffen door de pokken. In de periode april tot en met juli zijn er alleen al in de parochie Duiven vier dodelijke slachtoffers.

1780    Op dinsdag 15 februari 1780 overlijdt in Emmerich de vermaarde tekenaar Jan de Beijer (1702 - 1780), die ook in onze omgeving vele kerken, dorpsgezichten en kastelen voor het nageslacht heeft vastgelegd.

			Gezicht op het dorp Duven (Duiven) in 1742, getekend door Jan de Beijer     Jan de Beijer

 

 

 

1780    In het dorp Duiven overlijden in 1780 vier kinderen aan een kwaadaardige variant van de zeer besmettelijke kinderziekte mazelen. Enkele jaren later in 1784 eist de aandoening in het dorp Duiven drie slachtoffertjes.

1781    Duiven wordt wederom getroffen door de pokken.

1783   In de parochie Duiven overlijden in het najaar 23 personen, waarvan 9 mensen afkomstig uit Westervoort, aan dysenterie (rode loop: een hevige infectieuze bloedende diarree). Alleen al bij de familie Diesvelt in Nieuwgraaf bij Duiven overlijden dat jaar zeven personen aan de gevreesde aandoening.  

1783     De steenoven in Leuffen (buurtschap tussen Oud-Zevenaar en Duiven) start met het bakken van stenen.

1784    Een felle en langdurige vorstperiode zorgt dat de rivieren tot op de bodem met ijs bedekt zijn. In februari zet de dooi in en in de middag van zondag 29 februari breken bij Spijk dijken door. Een dag later zijn er dijkdoorbraken in Oud-Zevenaar. Begin maart staat een gebied tussen 's Heerenberg en Doesburg onder water.

1786    Duiven wordt gekweld door de pokken. In de periode februari tot juni 1786 sterven zeven mensen in de parochie Duiven aan deze vreselijke aandoening.

1787    In Ambt Liemers worden in 1787 voor het eerst brandspuiten aangeschaft. De oudst bekende bergplaats van brandspuiten in het Ambt is voor Oud-Zevenaar havezate Poelwijk, voor Duiven en Loo de havezate Ploen en voor Groessen de R.K. pastorie.
De aanschaf van de brandspuiten in de Liemers in 1787 vindt plaats ruim een eeuw na de ontdekking van de brandspuit in 1671 door Jan en Nicolaas van der Heijden. Na deze uitvinding wordt een effectieve brandbestrijding mogelijk.

1787    In de parochie Duiven sterven in de periode september 1787 tot februari 1788 vijf kinderen aan kinkhoest (pertussis), een aandoening gepaard gaande met kramphoest, die vooral bij zuigelingen levensbedreigend kan zijn.

1788    Om verspreiding van ziekten te voorkomen bepaalt de Kleefse overheid op 11 april dat voortaan twee begrafenisgebruiken achterwege dienen te blijven te weten: 
        * het afleggen van het lijk door een groot aantal vrouwen uit de verre omtrek
        * het meerijden van vele vrouwelijke familieleden op de lijkwagen.

1788    Op zaterdag 12 april overlijdt in Duiven aan een "verstopping van de luchtpijpen" Engelbertus (Elbert) Johannes van Huet (1716 - 1788), voorouder in rechte lijn (8 generaties) van Sam, Simon en Sjef van Keulen.

1788   Johannes Wilhelmus Koch (1760 - 1833), zoon van Johannes P.C. Koch, schoolmeester in Kleef (Kleve), wordt benoemd tot schoolmeester van de Gereformeerde Gcmeente in Zevenaar. Later zou hij tot 1818 burgemeester-secretaris van Duiven zijn.

1789    Diverse dijkdoorbraken waardoor de Liemers weer onder water komt te staan.

1789    De Pruisische regering verbiedt vanwege de vele ongelukken, die er bij gebeuren de sint-jansvuren. Bij dit gebruik, dat jaarlijks plaatsvindt op 24 juni, dansen jongens en meisjes in een kring om het vuur en springen over vlammen. Niet zelden vatten hierbij de kleren vlam. De traditie van de sint-jansvuren gaat terug op de verering van Balder, de Germaanse god van de midzomer. Ondanks het in 1789 ingestelde verbod vinden de sint-jansvuren tot in het begin van de 20e eeuw in de Liemers plaats.

1789    In Leuffen bij Duiven wordt door Arnold Bolck uit Oud-Zevenaar een steenfabriek opgericht, waarvan de oven zo groot is, dat daarin 340.000 stenen in een keer kunnen worden gebakken. 

1790    In de parochie Duiven sterven in het voorjaar drie kinderen aan kinkhoest (pertussis), een aandoening gepaard gaande met kramphoest, die vooral bij zuigelingen levensbedreigend kan zijn.

1790    In  Duiven worden kerkmeester Derck Hageman en rotmeester Henrich Borgers als brandmeesters aangesteld. Zij zijn de oudst bekende brandmeesters in Duiven, dat enkele jaren eerder voor het eerst de beschikking kreeg over brandspuiten, essentieel voor een effectieve bestrijding van branden.

1792   Het aantal inwoners van de gehele Liemers, inclusief de heerlijkheid Wehl, is gedaald tot 4.400. Een belangrijke oorzaak van de bevolkingsafname is dysenterie, een infectieuze darmziekte die gepaard gaat met een hevige bloederige diarree en daarom in de volksmond wel "rode loop" wordt genoemd.   

1793    Pruisen verklaart Frankrijk de oorlog. De Duitse economie krijgt te maken met een enorme inzinking en de tabaksbouw in o.a. de Liemers krijgt een gevoelige tik.

1795    In Duiven overlijden 15 mensen aan tyfus ("rot en hete koortsen").

1798    Omstreeks deze tijd herstelt de teelt van tabak, die we in onze omgeving vanaf de 17e eeuw kennen. Vooral in Duiven en Groessen wordt relatief veel aan tabaksteelt gedaan. In de loop van de 19e eeuw neemt het belang van de tabaksteelt geleidelijk af. 

1799    Na een zeer koude winter wordt de Liemers opnieuw getroffen door een grote overstroming.

1799    De toestand waarin de dorpsschool in Duiven verkeert is erbarmelijk. Door het ontbreken van vensterglas zijn de leerlingen (en de meester) onderhevig aan regen, wind en 's winters koude. Veel ouders sturen hun kinderen daarom naar de (Hervormde) school in Westervoort. Pas in 1818 wordt het in verval geraakte schooltje enigszins hersteld.   

1800    Het begin van de 19e eeuw verloopt voor het gebied rondom Zevenaar, Huissen, Duiven en Wehl, de zogenaamde Kleefse enclaves in de Liemers,  zeer bewogen. Tot 1806 behoren de enclaves bij Kleef (Kleve), dat tot Pruisen behoort. In de daarop volgende tien jaar behoort het gebied achtereenvolgens tot het Groothertogdom Berg, het Koninkrijk Holland, het Franse Keizerrijk, enkele weken weer onder Nederlands bewind, dan weer Pruisisch bewind om tenslotte in 1816 aan Nederland toe te vallen. Machthebbers beschouwen de Liemers vaak als een wingewest en vooral tijdens de indeling bij het Groothertogdom Berg wordt de bevolking uitgezogen.

1800    Op zondag 9 november teistert een hevige storm de Liemers. Ook in Duiven is de schade enorm.

1801    Aan de molendwang in ambt Liemers komt een eind. Door de molendwang mochten de inwoners van ambt Liemers (o.a. Duiven, Loo, Groessen en Zevenaar) alleen van de Zevenaarse Buitenmolen gebruik maken. 

1802    In de parochie Duiven sterven in mei / juni drie kinderen aan kinkhoest (pertussis), een aandoening gepaard gaande met kramphoest, die vooral bij zuigelingen levensbedreigend kan zijn.

1802    In de zomer van 1802 wordt het in de regio bekend dat de Kleefse enclaves (met o.a. Zevenaar, Duiven, Huissen, Malburgen en Wehl) op termijn over zullen gaan naar Nederland. Velen  overvalt dit bericht en vrijwel alle hoofdgeerfden van de streek richten zich in een verzoekschrift tot de koning van Pruissen om in het belang van de ingezetenen de enclaves te behouden. Voorstanders van de overgang naar Nederland zijn er echter ook. Zij worden aangevoerd door de Zevenaarse Carel Herman van Nispen. 

1803     Op dinsdag 25 oktober 1803 wordt een overeenkomst ondertekend tussen Pruisen en de Bataafse Republiek, waardoor de Liemers, waartoe Duiven behoort, bij de Bataafse Republiek komt. Wanneer echter Napoleon de Oostenrijkers eind 1805 bij Austerlitz verslaat, krijgt de Liemers opnieuw een andere status en wordt zij onderdeel van het door Napoleon opgerichte hertogdom Berg, onder het bestuur van Murat. 

1804    Nadat in 1801 in de Liemers een eind komt aan de molendwang, waardoor men in ambt Liemers (o.a. Duiven, Loo, Groessen en Zevenaar) tot 1801 alleen van de Zevenaarse Buitenmolen gebruik mag maken, wordt in 1804 in Duiven aan de Eltensestraat in opdracht van molenaar Mattheus van der Grinten een molen gebouwd. Deze korenmolen zal 140 jaar later in de 2e Wereldoorlog op 7 oktober 1944 worden verwoest (opgeblazen).

1805    Het kerspel (kerkelijke parochie)Groessen, waartoe behoren Groessen, Husselarij en Leuffen, telt 171 gezinnen. Het aantal kinderen tussen de vijf en dertien jaar bedraagt in Groessen 72, te Husselarij 87 en te Leuffen 18. Het schoolgeld varieert van 8 tot 10 stuivers "Cleefs" per kind per maand. Van de 177 kinderen kunnen de ouders van 8 kinderen het schoolgeld niet betalen. Het aantal kinderen, dat werkelijk de school bezoekt, bedraagt ongeveer 70 in de winter en 25 in de zomer.
Het kerspel Duiven is veel kleiner dan Groessen en omvat 109 gezinnen in Duiven en Nieuwgraaf. Duiven telt 93 kinderen tussen vijf en dertien jaar en Nieuwgraaf 13. Van deze 106 kinderen zijn de ouders van 25 kinderen niet in staat om het schoolgeld, dat voor de jongste 6 stuivers en de iets oudere kinderen 10 stuivers per maand bedraagt, te betalen. Het aantal kinderen dat werkelijk naar school gaat, ligt hier tussen de 30 en 40.
Het kerspel Loo telt 23 gezinnen met 26 kinderen tussen de vijf en dertien jaar. Hiervan zijn de ouders van 5 kinderen niet in staat het schoolgeld te betalen. De hoogte van het schoolgeld hangt in Loo af van het onderwijs dat gevolgd wordt. Kinderen, die alleen leren spellen en lezen, betalen 8 stuivers per maand en kinderen die schrijfles krijgen 12 stuivers. Het aantal kinderen dat werkelijk de school bezoekt, bedraagt 14 in de winter en 6 in de zomer.

1808    Op 22 april komt Duiven bij overeenkomst in het bezit van Lodewijk Napoleon, koning van Holland.

1808    In de tweede helft van het jaar overlijden in de parochie Duiven vier mensen aan de zinkingskoorts (een vorm van tyfus). 

1809    Opnieuw grote overstroming in de gehele Liemers als gevolg van dijkdoorbraken te Oud-Zevenaar en de buurtschap Leuven; zeven mensen verdrinken. Bij de St. Martinuskerk is de hoogste stand van het water meer dan 15 meter boven Nieuw Amsterdams Peil.

			IJsgang tussen Arnhem en Westervoort in januari 1809 Rechts is de stad Arnhem met de Walburgiskerk te zien; links een boerderij aan de Westervoortse kant van de IJssel. Op 3 januari 1809 is er een hevige sneeuwstorm waarna de winter in alle hevigheid toeslaat. Rond de Pley bij Westervoort ontstaat een ijsmassa, die zowel de IJssel als de Rijn afsluit waardoor stroomopwaarts de Liemerse bandijk van Oud-Zevenaar tot Westervoort onder zware druk komt.  Op vrijdagochtend 13 januari om 7.30 uur begeeft de dijk het bij Ooy in de buurt van Toetenburg. Enige uren later breekt de dijk bij de Loowaard door. In korte tijd staat de gehele Liemers onder water. Zelfs in het relatief hoog gelegen centrum van Zevenaar-stad staat het water meer dan 1 meter hoog.

1809    In de loop van het jaar wordt een overlaat in de Liemerse banddijk gemaakt bij Babberich. Bij hoog water kan daarmee, om de dijken te ontlasten,  een brede strook weiland in het Zevenaarse en Didamse broek tijdelijk onder water worden gezet. Dit overtollige water wordt via een overlaat bij Bingerden in de IJssel geleid; op deze manier hoopt men in de toekomst bij hoog water een dijkdoorbraak te voorkomen.

1810    Door de erbarmelijke omstandigheden op de school in Duiven bedraagt het aantal leerlingen niet meer dan veertig, enige jaren eerder nog tachtig. Het schoolgebouwtje verkeert in uitermate slechte staat en de schoolopziener (inspecteur) meldt dat meester Hendrik Janssen nauwelijks in staat is enige regels te schrijven. Pas 8 jaar later, in 1818, wordt het schooltje enigszins gerenoveerd. 

1810    Op 1 juli wordt het Koninkrijk Holland en dus ook Duiven, ingelijfd in "het grote Franse Keizerrijk". Deze inlijving duurt tot 17 december 1813 wanneer Duiven weer Pruisisch gebied wordt, deel uitmakend van de zogenaamde Kleefse enclaves. 

1811   De mannelijke beroepsbevolking boven 21 jaar in het dorp Duiven telt 57 daghuurders, 11 arbeiders, 37 boeren, 3 boerenzoons, 17 boerenknechts, 18 ambachtslieden, 5 herbergiers en enkele mensen in ambtelijke dienst. Het percentage van de beroepsbevolking dat boer (de zoons inbegrepen) is, bedraagt 25. Het percentage daghuurders en arbeiders is 33. Daarmee is er een opvallend verschil in sociale opbouw in vergelijking met Westervoort, waar deze percentages respectievelijk 15 en 55 bedragen.

1811    Voor de mairie (gemeente) Westervoort (la commune de Westervoort), waartoe in deze tijd behoren de dorpen Westervoort, Duiven, Groessen en 't Loo worden tien mannen benoemd als gemeenteraadslid. Het zijn: 

- uit Duiven: Gerrit Peelen (1758-1831), Hendrik van Brandenburg (1751-1822) en Peter Nass (1790 - 1863)
- uit Groessen: Derk van Egeren (1757-1820), Lamert van Egeren (1762-1831) en Arnold Mutter (1774-1855)

- uit Loo: Reinder Peelen

- uit Westervoort: Hendrik ten Bosch, Evert ten Bosch en Anthonij Buss (1770-1841)

1813    Op 17 december zijn de Fransen door de Pruisen verslagen en wordt het oude ambt Liemers (Zevenaar, Duiven, Groessen, Loo, Wehl, Lobith, Tolkamer, Spijk, Herwen en Aerdt) weer een deel van Pruisen. Dit zal naar later blijkt slechts van korte duur zijn.

1813    De dorpen Duiven, Groessen en Loo worden een bestuurlijk geheel: Buergermeistery Duven. Johann Wilhelm Koch (1760 - 1833) wordt de eerste burgemeester van de nieuwe gemeente Duiven.

1814    Door ijsopstopping lopen eind januari de Rijndijken over. De gehele Liemers komt weer onder water te staan. In Duiven verdrinken 2 koeien en 34 huizen raken beschadigd.

1815   Het Weense Congres besluit dat het gebied tussen Emmerick en de (huidige) grens Duits wordt, in ruil voor Duitse enclaves Wehl, Liemers en Huissen, die tot Nederland gaan behoren. Lobith en Spijk worden vergeten en komen korte tijd later bij Nederland. Door dit besluit gaat Duiven in 1816 definitief bij Nederland horen.

1816    Na de val van Napoleon komt Duiven eerst onder Nederlands en daarna opnieuw onder Pruisisch bewind, totdat het op 1 juni 1816 definitief overgaat naar het Koninkrijk der Nederlanden.

In de Leeuwarder Courant van 31 mei 1816 wordt melding gemaakt van de overgave van Zevenaar, Huissen, Malburgen en de Lijmers waardoor het Koninkrijk der Nederlanden "met een niet onaanzienlijk met allervruchtbaarst bouwland en uitmuntende weiden beslagen en door nijvere inwoners bewoond territoir wordt vergroot". 

1816    Uitgezonderd enkele dagen in augustus regent het in 1816 van half mei tot in november vrijwel onafgebroken. De Liemers verandert daardoor in een moeras. Ook in Duiven . Armoede is het gevolg en velen voeden zich met voedsel dat onder normale omstandigheden aan varkens gegeven wordt. 

1819    Een muizenplaag veroorzaakt ondermeer in Duiven grote schade.

1820    De tabaksteelt krijgt na de overdracht van de Kleefse enclaves aan het Koninkrijk der Nederlanden een gevoelige klap door de hoge invoerrechten die voor de export van tabak naar Pruisen geheven worden.

1820    In het vroege voorjaar worden door de ongewoon hoge temperatuur massa's smeltwater over de rivier aangevoerd, waarbij ten gevolge van de instorting van de Babberichse overlaat (zie ook 1809) de Liemers weer geheel en al overstroomt. De Liemerse bevolking voelt zich geofferd en richt zich in een rekest tot koning Willem I met het verzoek de overlaat op bandijkhoogte te brengen. In niet mis te verstane bewoordingen schrijft men ondermeer: "dat alle bewoners der Lijmers hun noodlot betreurende waartoe zij veroordeeld waren om als grensbewoners opgeofferd te moeten worden voor het gewaande voordeel der bewoners van het binnenrijk"     

1823    Omstreeks deze tijd rijdt driemaal per week een diligence over de rijksweg van Arnhem via Westervoort, Duiven, Zevenaar, Babberich, Emmerik en Wesel naar Duesseldorf en vice versa. De diligence is in deze tijd het snelste en veiligste vervoermiddel. De ritprijs bedraagt ongeveer 75 zilver grosschen per mijl. Langs de route zijn diverse wisselplaatsen, waar verse paarden kunnen worden ingezet en reizigers zich kunnen verpozen.

De diligence zoals deze door Duiven kan hebben gereden

1824    In Zevenaar wordt op 16 augustus geboren Benedictus Rosenboom, die in de tweede helft van de 19e eeuw ook in Duiven bekend staat als de rondtrekkende jood Bender (Bendel).

Bendel (1824 - 1912)

Op de Liemerse wegen is Bendel vele decennia een bekend figuur, die handelt in van alles en nog wat maar vooral in oude metalen, lompen en horloges. In 1902 wordt hij in het gesticht in Warnsveld opgenomen waar hij op 11 mei 1912 overlijdt.

1825    In plattelandsgemeenten wordt de titel van schout (voor het hoofd van de gemeente) veranderd in die van burgemeester.

De Liemers en omgeving uit een aardrijkskundig schoolboek door J. van Wijk Roelands Zoon uitgegeven door H.C.A. Thieme te Zutphen in 1827. Vermeld worden o.a. Duiven, Groessen, Loh, Westervoort en Zevenaar.

1826    Op 1 november wordt in Duiven de 76-jarige schoolmeester Hendrik Janssen eervol ontslagen met de toezegging van een jaarlijks pensioen van 150 gulden (omgerekend ongeveer 70 euro). Hij wordt opgevolgd door Joannes Rutjes uit Duiven. De omstandigheden op de Duivense school zijn verre van ideaal. Zo herbergt het schoollokaal met een oppervlakte van niet meer dan veertig vierkante meter in de winter tot wel 125 kinderen.  

1829     Het begraven in de kerk is niet meer toegestaan. Elke gemeente met meer dan duizend inwoners wordt verplicht een begraafplaats buiten de bebouwde kom aan te leggen en het oude kerkhof om de kerk te sluiten.

1830     De Belgische opstand leidt tot afscheiding van Belgie van Nederland. 
Koning Willem I roept ook in de overwegend katholieke Liemers (jonge)mannen op voor actieve militaire dienst. Velen voelen er echter weinig voor om voor een protestante vorst te vechten tegen het katholieke Belgie. Dit leidt ook in Duiven tot grote onrust. In Lobith trekt zelfs een groep jongemannen door het dorp, die dreigt het gemeentehuis in brand te steken. De gouverneur van Gelderland stuurt daarop 90 soldaten om de rust te herstellen. Honderd (jonge)mannen, die vervolgens worden gedwongen in militaire dienst te gaan, deserteren in de winter van 1830 - 1831 en vluchten naar Pruisen.

1831     Op dinsdag 15 februari 1831 komt een strafexpeditie bestaande uit tweehonderd manschappen, onder leiding van majoor Schimmelpenninck, naar Zevenaar om orde op zaken te stellen en dienstweigeraars op te sporen. Ook Angerlo, Didam alsmede Herwen en Aerdt krijgen in februari 1831 met deze strafexpeditie te maken. Begin april is het de beurt aan Duiven, waar de strafexpeditie onwillige mannen, die niet in militaire dienst willen, inrekent.

1833    Johannes Rutjes, hoofd van de parochieschool en koster, opent in Duiven een Franse kostschool. De leerlingen krijgen les in de naast de kostschool gelegen Duivense dorpsschool.

De voormalige kostschool in Duiven van Johannes Rutjes omstreeks 1920 Omstreeks het midden van de 19e eeuw telt de school ongeveer 40 kostschoolleerlingen. Op 4 augustus 1863 wordt de kostschool opgeheven. In de dertig jaar van haar bestaan, hebben veel priesters,  waaronder Aartsbisschop Henricus van de Wetering, hier hun eerste opleiding gevolgd. In 1925 komt de voormalige kostschool in het bezit van kloosterzusters. Weer later wordt het deel van het Duivense raadhuis.

 

1833    Op woensdag 5 juni 1833 overlijdt in Zevenaar Johann Wilhelm Koch (1760 - 1833), vele jaren schoolmeester in Zevenaar en in 1813 de allereerste burgemeester in de geschiedenis van de gemeente Duiven.

De eerste burgemeester van Duiven (kleurbewerking: Herbert Fontein)

1835    Een van de eerste voorvechters van katholiek onderwijs Th. Brouwer wordt kapelaan in Duiven.  In 1837 / 1838 schrijft hij een aantal geruchtmakende publicaties waarin hij de openbare school aanvalt en de bijzondere (R.K.) school verheerlijkt. Brouwer is een befaamd publicist en redenaar, die omstreeks 1847 een aanbod om professor in Leuven te worden van de hand wijst. In 1846 wordt Brouwer pastoor in Pannerden en in 1848 deken-pastoor in Arnhem.

1836    De famillie Van Nispen tot Sevenaer koopt de Duivense havezate De Magerhorst, die vervolgens als boerderij wordt verpacht.

Olieverfschilderij  van De Magerhorst (door A. Markus eind 19e eeuw) Na een brand in de 19e eeuw is de bovenverdieping van de Magerhorst afgebroken en in verkleinde vorm herbouwd. Havezate De Magerhorst in Duiven bestaat heden ten dage nog altijd.

1837    Op zondag 5 november wordt in Pannerden geboren Theodorus Jurrius (1837 - 1900), over-over-overgrootvader van Sam, Simon en Sjef van Keulen. Theodorus trouwt op dinsdag 23 september 1873 in Duiven met Maria Wilhelmina Cunera Peters (1854-1920), over-over-overgrootmoeder van Sam, Simon en Sjef van Keulen. Vanaf 1880 tot hun dood woont de familie Jurrius-Peters op boerderij Poeldijk in Duiven.     

1837    Van Gend & Loos neemt de exploitatie over van de postwagendienst Arnhem - Duiven - Zevenaar -  Emmerich. De postwagen vertrekt 's ochtends om zeven uur uit Arnhem en  is om elf uur in Emmerich. Bij logement Het Hof van Berlijn in Zevenaar wordt van paarden gewisseld.

Hof van Berlijn in Zevenaar waar vele decennia van paarden is gewisseld.  Wanneer in Emmerich verder wordt gereisd, kan dat over Rees en Wesel naar Duisburg, waar men 's nachts om 24.00 uur arriveert, vervolgens naar Keulen (aankomst 's ochtends 7 uur), Bonn, Andernach, Koblenz (aankomst 's middags 16.30 uur), Mainz (aankomst 's nachts 2.30 uur) naar Frankfurt am Main (aankomst 's ochtends 6.30 uur). Het is ook mogelijk om in Emmerich over te stappen op de snelwagen naar Berlijn, de reisduur naar Berlijn bedraagt drie dagen en 17 uur.

1838    Als gevolg van kruiend ijs, meer dan 7 meter hoge ijsbergen op 28 februari bij Spijk, zijn de dijken in groot gevaar. In de vroege ochtend van 1 maart om 2.30 uur breekt de dijk bij Rees door. Om 11.00 uur is het water de gemeente Wehl reeds genaderd en enkele uren later staan de buurtschappen Broek, Meerenbroek en Achterwehl volledig onder water. De volgende dag, 2 maart, bereikt het water ondermeer Zevenaar, Duiven en Westervoort. Aangezien ieder is gewaarschuwd blijft de schade beperkt. 

1838    Polderdistrict Lijmers wordt gevormd. De belangrijkste doelstelling is de verbetering van de dijken langs de Oude Rijn en Rijn. Een begrijpelijke keuze gezien de zeer vele dijkdoorbraken.

1839     Bij de volkstelling van 1839 is maar liefst 89,7% van de inwoners van Zevenaar katholiek. In Duiven en Wehl zijn deze percentages zelfs nog hoger respectievelijk 97,8 en 94,4. In deze voormalig Kleefse gebieden heeft in tegenstelling tot de andere delen van Gelderland ten tijde van het ancien regime een volledige godsdienstvrijheid bestaan en zijn de inwoners in overgrote meerderheid katholiek gebleven.  

1840    De oude Duivense dorpsschool wordt afgebroken en vlakbij wordt een groter schooltje in gebruik genomen, dat door bijna tweehonderd kinderen wordt bezocht. 

1841    In het aardrijkskundig woordenboek (A. van der Aa, Gorinchem 1841) staat over Duiven ondermeer:

"De gemeente bevat  de dorpen Duiven, Groessen en het Loo; telt 349 huizen, bewoond door 410 huisgezinnen, uitmakende een bevolking van ruim 2.300 inwoners, die het meest hun bestaan vinden in de landbouw. De R.K., ten getale van ongeveer 2.300, maken de staties van Duiven, Groessen en het Loo uit, en hebben in deze burgerlijke gemeente drie kerken. De Hervormden, wier getal 50 beloopt, worden tot de gemeente van Zevenaar gerekend. Men heeft in de gemeente Duiven drie scholen, een te Duiven, een te Groessen en een te Loo.
Men telt in de kom van het dorp ruim 700 inwoners en met de buurschap Nieuwgraaf ruim 800 inwoners. De R.K., die 800 in getal zijn, maken, met die van eenigen in de gemeente Westervoort, eene statie uit, welke tot het aartspriesterschap van Gelderland behoort, door eenen Pastoor en eenen Kapellaan bediend wordt".    

1843   In Duiven komt met de vestiging van Bernardus van Reijsen, heelmeester tevens vroedmeester, een definitief einde aan een eeuwenlange situatie dat men voor medische hulp op andere plaatsten zoals Zevenaar en Arnhem is aangewezen.

1843    Op woensdag 24 mei sterft in Duiven op zeventigjarige leeftijd priester Johannes Gerritsen, na 25 jaar pastoor van Duiven te zijn geweest. De oorspronkelijk uit Ressen bij Bemmel afkomstige Gerritsen heeft bovendien vanaf 1816 de functie van aartspriester in Gelderland bekleed. 
Overeenkomstig het testament van pastoor Gerritsen wordt na zijn dood een stuk grond nabij de kerk vermaakt aan de Duivense Diaconie (armen van Duiven) onder de uitdrukkelijke voorwaarde dat er nimmer huizen of ander "getimmerten" op mag worden gebouwd. Deze voorwaarde wordt in de loop der tijd blijkbaar terzijde geschoven want in onze tijd bevindt zich op deze grond ondermeer het Remigiusplein alsmede het winkelcentrum De Elshof.   

1844    Op maandag 8 juli trouwt in Zevenaar Theodorus Berentzen (1798 - 1868), geboren in Duiven en van beroep kastelein en landbouwer met Helena Cornelissen (1816-1888) uit Elten. Zij zijn voorouders in rechte lijn (6 generaties) van Sam, Simon en Sjef van Keulen.   

1845    Op 14 mei 1845, zes jaar na de opening van de eerste Nederlandse spoorlijn van Amsterdam naar Haarlem, wordt de Rhijnspoorweg, die Arnhem via Utrecht met Amsterdam verbindt, geopend. Ruim tien jaar later in 1856 wordt deze spoorverbinding via Duiven en Zevenaar doorgetrokken naar Duitsland. De spoorverbinding geeft een economische impuls aan ondermeer de Liemers.

1845    Overvloedige regenval heeft tot gevolg dat meer dan 75% van de oogst verloren gaat. De aardappelteelt verrot vrijwel volledig. Honger is het gevolg.  

1850    De gemiddelde levensverwachting in de Liemers bedraagt 34 jaar. Dit is in het bijzonder het gevolg van de grote kindersterfte.

1851    De zomer verloopt voor de boeren rampzalig. Een lange periode van hitte en droogte eindigt met een hevig onweer met hagel en storm.

1852    In een heel jaar verdient een arbeider in de Liemers ongeveer 300 gulden (135 euro).

1853   Bij aartsbisschoppelijk decreet wordt het dekenaat Doesburg opgericht. Het dekenaat omvat de R.K. parochies: Doesburg, Lathum en Giesbeek, Westervoort, Duiven, Groessen, Loo, Zevenaar, Oud-Zevenaar, Lobith en Tolhuis, Herwen en Aerdt, Pannerden, Didam, Beek, 's-Heerenberg, Zeddam en Azewijn. Pastoor J. Willemsen van Duiven wordt de allereerste deken van het dekenaat Doesburg.  

1855    Door ijsopstopping breken 3 maart de Rijndijken bij Bislich (in de omgeving van Wesel). Vanuit Zevenaar en Duiven wordt in de vroege ochtend van 5 maart het eerste rivierwater gemeld. Grote delen van de Liemers staan in maart 1855 blank.

IJsgang op de IJssel voor Westervoort 1855

1856   Op  15 februari wordt het treinstation Duiven officieel geopend. Van 1856 tot 1936 is Duiven halteplaats voor treinen. In 1980 wordt Duiven opnieuw opgenomen als halteplaats voor treinen.

Dienstregeling Ned. Rhijn-Spoorweg 1859
Reistijd Duiven - Amsterdam (110 km) in 1859 ongeveer 3 uur en 20 minuten

1857   De gemeente Duiven waartoe ook Groessen en Loo behoren telt in 1857 zeven personeelsleden, twee wethouders en vier gemeenteraadsleden. De totale uitgaven van de gemeente bedragen 1993 gulden. Burgemeester Nass is tevens brouwer; het gemeentesecretarie is in zijn brouwerij gevestigd en raadsvergaderingen vinden plaats in zijn herberg.  

1858    Verschijning van Maria in Lourdes. Ook op de overwegend katholieke bevolking van de Liemers maakt dit diepe indruk.  

R.K. Sint-Remigiuskerk te Duiven (foto: 1949) De toren is grotendeels romaans, waarbij de onderste drie geledingen van tufsteen zijn en stammen uit de periode van voor 1300. Het bovenste lid, dat stamt uit de tijd van de gotiek (15e eeuw) is van baksteen.

1859    In het provinciaal verslag over 1859 wordt gemeld dat in de "geheele Lijmers, zooals doorgaans weinig heerschende ziekten zijn voorgekomen". Het wordt toegeschreven aan de "gezond ligging" van deze streek.

1860    De aan de Duivense Dorpsstraat gelegen bierbrouwerij, die inmiddels van de familie Heijendaal is overgegaan naar de familie Nass, wordt tot de belangrijkste van Gelderland gerekend. "Duivensch bier" is vooral in de 19e eeuw een begrip.

De voormalige kostschool in Duiven van Johannes Rutjes omstreeks 1920 Op 4 augustus 1863 wordt de kostschool opgeheven. In de dertig jaar van haar bestaan hebben veel priesters,  waaronder Aartsbisschop Henricus van de Wetering, hier hun eerste opleiding gevolgd. In 1925 komt de voormalige kostschool in het bezit van kloosterzusters. Daarna wordt het deel van het Duivense raadhuis.

1862   Omstreeks deze tijd wordt Eduard Th. W. Daamen (1832-1893) gemeentelijk heel- en vroedmeester in Duiven. Hij is de opvolger van de naar de gemeente Wisch vertrokken heelmeester Van Reijsen. Eduard Daamen blijft tot zijn dood in 1893 werkzaam als geneesheer in de gemeente Duiven.

1863    Augustus E.D.F. baron Van Voorst tot Voorst wordt burgemeester van Duiven. In 1867 wordt hij opgevolgd door Hubertus J. Blaisse.      

1864    In de zomer van 1864 wordt het gemeentehuis aan de Rijksweg in Duiven in gebruik genomen. Het pand doet ruim 125 jaar als zodanig dienst totdat in 1990 de gemeenteambtenaren verhuizen naar een nieuw onderkomen in de Kastanjelaan. In het oude gemeentehuis vestigt zich dan restaurant het "Oude Raedthuys".

1866     De gemeente Duiven telt 2.700 inwoners en heeft een omvang van 3.507 hectare.

Gemeente Duiven in 1866
 

1867    Uit heel Europa, Canada en de V.S. gaan duizenden katholieke jongemannen, de zogenaamde Zouaven, naar Italie ter bescherming van de kerkelijke staat van Paus Pius IX; onder hen vele tientallen Zouaven uit de Liemers. De Nederlandse Zouaven verliezen het Nederlandse staatsburgerschap. In 1947 wordt hen dit echter teruggeven. Het betreft een posthuum eerherstel omdat de laatste Nederlandse Zouaaf in 1946 is overleden.     

Zouavenbeeld (Zouavenmuseum Oudenbosch) Duiven telt slechts een Zouaaf; het is Wilhelmus Antonius Greven, in Duiven geboren op 17 januari 1834 als zoon van de arbeider Gradus Greven en Maria Linthorst.  Het gezin waarin de toekomstige Zouaaf opgroeit woont in de Nieuwgraaf en telt zes kinderen, waarvan Willem de derde is. Willem wordt pauselijk Zouaaf op 18 februari 1867 en neemt dat jaar deel aan de veldtocht. Hij ontvangt daarvoor de Mentanamedaille. Hij overlijdt in het Militaire Hospitaal in Rome op zondag 6 september 1868. Voor informatie: klik hier

1867    Door runderpest gaat het grootste deel van de veestapel verloren. Ook de oogst is slecht waardoor 1867 als rampjaar ervaren wordt.

1869    De Begrafeniswet treedt in werking, waardoor voor het eerst in de geschiedenis de termijn van ter aarde bestelling in het hele land dezelfde wordt. Doden mogen voortaan niet eerder dan 36 uur en niet later dan de vijfde dag na overlijden worden begraven.

1871    Duiven, in het bijzonder de buurtschap Husselarij, wordt getroffen door een van de hevigste pokken-epidemieen uit haar geschiedenis. In een periode van drie maanden lijden 174 personen aan de ziekte waarvan er 33 sterven; hieronder pastoor Joannes Peters uit 't Loo. Als dank voor zijn inspanningen schenkt het gemeentebestuur van Duiven heelmeester E. Daamen ("die dag en nacht met zelfopoffering aan de lijders zijn diensten te wijden") een fraaie pendule.

1873    In september eist dysenterie (rode loop) in Duiven twee mensenlevens.  

1873    In Duiven trouwen op 23 september Theodorus Jurrius en Maria Wilhelmina Cunera Peters (over-over-overgrootouders van Sam, Simon en Sjef van Keulen).  

De Remigiuskerk in Duiven waar op 23 september 1873 de kerkelijke bevestiging plaatsvindt van het huwelijk tussen Theodorus Jurrius en Maria Peters.

Theodorus Jurrius en Maria Peters stichten een kinderrijk gezin; in 22 jaar worden 14 kinderen geboren. Op de foto de familie Jurrius-Peters omstreeks 1897; tweede van rechts (met donkere kleding) Anna Wilhelmina Jurrius, over-overgrootmoeder van Sam, Simon en Sjef van Keulen. (foto van mevr. Riet Selman, kleindochter van het echtpaar Jurrius-Peters)

1875    In de periode 1875 - 1895 is door de landbouwcrisis sprake van grote werkeloosheid. Ook inwoners van Duiven zoeken werk in het Duitse Ruhrgebied.

1876    De aan de Duivense Dorpsstraat gelegen bierbrouwerij wordt door de familie Nass verkocht aan de weduwe Otten uit het Noord-Limburgse Bergen, ten behoeve van haar zoon Coenraad. De brouwerij krijgt de naam "de Star".

Stoombierbrouwerij "de Star", in het begin van de 20e eeuw Omstreeks het midden van de 19e eeuw behoort de brouwerij tot de belangrijkste van Gelderland. Omstreeks 1923 zal het bedrijf veranderd worden in een bierbottelarij en mineraalwaterfabriek.

1877     Op 22 december overlijdt in Duiven Henricus van Keulen (1833-1878), echtgenoot van Maria Elisabeth (Betje) de Wit (1851-1887). Bij zijn dood in december 1877 is hun zoon, de over-overgrootvader van Sam, Simon en Sjef van Keulen,  Johannes (Jan) Wilhelmus van Keulen (1876-1952) pas 20 maanden oud en moet hun tweede kind Henricus (Hend) Theodorus van Keulen (1878-1957) nog geboren worden.

1880     De over-over-overgrootouders van Sam, Simon en Sjef van Keulen: Theodorus Jurrius (1837 - 1900) en zijn vrouw Maria Wilhelmina Cunera Jurrius-Peters (1854 - 1920) kopen de boerderij Poeldijk,  gelegen tussen de havezaten Ploen en Magerhorst aan de Ploenstraat in Duiven. Ze zouden er tot hun dood (in respectievelijk 1900 en 1920) blijven wonen.

Achterzijde van de boerderij Poeldijk in 1964 Opmerking: Op zaterdagavond 18 oktober 2008 verwoest een grote uitslaande brand, die bestreden wordt door de brandweercorpsen van Duiven, Arnhem en Zevenaar,  het woonhuis van Poeldijk (zie tijdsbalk: Jaar 2008).

1880     De Zevenaarse stalhouder Chr. Weijers, die de nachtelijke postrit Arnhem - Duiven - Emmerik onderhoudt, klaagt over de slechte berijdbaarheid bij nacht van sommige delen van de weg, waardoor zowel mens als paard gevaar lopen. Weijers is verplicht om de afstand Arnhem Emmerik (32 km) binnen 2 uur en een kwartier af te leggen. Hoofdingenieur De Bruijn Kops antwoordt op de klacht "dat bij zulk een hard rijden bij duisternis de geringste oneffenheden hinderlijk, ja gevaarlijk worden".

De Dorpsstraat in Duiven, vele eeuwen de doorgaande weg van Arnhem naar Emmerik

1881    De katholieke dorpsschool in Duiven wordt opgeheven. De kinderen gaan naar de openbare school. 

1882    In  Duiven wordt aan de Rijksweg door de doortastendheid van hoofdonderwijzer P. Geubbels een modern nieuw schoolgebouw geopend. Leerlingen van deze school zijn onder meer Jan van Keulen (1876 - 1952) en Anna Jurrius (1876 - 1942), de betovergrootouders van Sam, Simon en Sjef van Keulen.      

Marmeren steen in 1882 geplaatst met de tekst:  "H.J.H. Libourel, burgemeester van Duiven, heeft den eersten steen van dit gebouw gelegd den 22sten Julij 1882" Dhr. P. Geubbels (1848 - 1937) wordt in 1876 in Duiven benoemd tot hoofdonderwijzer. Bij aankomst treft hij een vervallen schooltje aan met een schamele inboedel en vrijwel geen leermiddelen. Mede door de doortastendheid en goede contacten van Geubbels kan burgemeester Libourel op 22 juli 1882 de eerste steen leggen voor een nieuw schoolgebouw, dat ook landelijke aandacht krijgt als voorbeeld van moderne scholenbouw. In 1892 neemt Geubbels ontslag als schoolhoofd en start in Duiven het "Instituut Geubbels", een kostschool voor jongens. De nieuwe hoofdonderwijzer wordt in 1892 de heer Gerrits, die op zijn beurt achtereenvolgens wordt opgevolgd door Van der Ven, Jan Hendrik Beerling, Van Gemert en Scholten.

De lagere school in Duiven (omstreeks 1925) met aan de rechterzijde het huis van hoofdonderwijzer J.H. Beerling.

1883    De aardappeloogst gaat voor het tweede achtereenvolgende jaar door wateroverlast verloren. 

1885    Tussen 1878 en 1895 treft een enorme landbouwcrisis Europa. Dit is het gevolg van massale import van goedkope landbouwproducten uit de Verenigde Staten en Canada waardoor prijzen sterk dalen. Ook in de gemeente Duiven besluiten bewoners noodgedwongen naar het buitenland te vertrekken zoals naar het Duitse Ruhrgebied. Voor sommigen is dit vertrek tijdelijk, anderen vertrekken definitief waardoor we vanuit onze omgeving in Duitsland namen aantreffen als: Derksen, Derkzen, Heuveling, Peters, Sanders, De Kinkelder en Wieleman. Andere mensen zoeken heil in de Verenigde Staten en Canada zoals uit onze streek leden van de families Van Keulen, Koch en Sanders.

1886    Een rampjaar voor veel boeren: Na een uitzonderlijk warme en droge voorzomer volgt een overvloed aan regen waardoor veel weilanden onder water komen en het vee opgestald moet worden. Veel boeren hebben onvoldoende mogelijkheden om de dieren bij te voeren. Tot overmaat van ramp heerst een epidemie van mond- en klauwzeer.

1888    Omdat het weer niet altijd meezit tijdens de processie op kermiszondag verzoekt pastoor Westerman de gemeenteraad van Duiven om de kermis, die sinds mensenheugenis plaatsvindt op de laatste zondag van september, voorafgaande aan het feest van de kerkpatroon op 1 oktober, te verplaatsen naar de laatste zondag van augustus. Het verzoek van de pastoor wordt gehonoreerd waarna de jaarlijkse kermis plaatsvindt op de laatste zondag van augustus in plaats van de laatste zondag van september.  

1890    In Duiven wordt op 19 oktober Jozef (Jan) Theodorus Gerrits (1890 - 1965) geboren. Jan Gerrits wordt onderwijzer en in 1921 het eerste hoofd van de dan nieuwe jongensschool (lagere school) en Mulo-school in de Nieuwe Doelenstraat in het centrum van Zevenaar. Jan Gerrits blijft meer dan 30 jaar een markant en imponerend hoofd van de Zevenaarse Andreasschool (lager onderwijs en M.U.L.O.).

     Examengroep Andreas-Mulo in 1949 met Jan Gerrits uit Duiven op de voorste rij, vierde van links

1891    Op 11 maart besluiten 101 Liemerse boeren (68 uit Didam, 19 uit Zeddam en 14 uit Wehl) tot de oprichting van een cooperatieve roomboterfabriek waardoor Didam de primeur heeft van de allereerste cooperatieve roomboterfabriek buiten Friesland.  Het kapitaal wordt verkregen door uitgifte van aandelen van f 50,- (22,50 euro) aan ieder van de deelnemers. De fabriek is al snel een groot succes en omgevende plaatsen zoals Doesburg in 1892, Zevenaar in 1893, Angerlo in 1894 en Wehl in 1894 volgen.

De Didamse roomboterfabriek, omstreeks 1900

1891    Hoofdonderwijzer Petrus Geubbels koopt het aan de Rijksweg in Duiven gelegen pand van oud-burgemeester Libourel. Na een verbouwing en na zijn functie als hoofd van de openbare school te hebben neergelegd start hij het later befaamd geworden Instituut Geubbels.

Het Instituut Geubbels zal tijdens haar ruim vijftig jarig bestaan van 1891 tot 1943 een uitstekende naam hebben; het onderwijsniveau wordt in den lande geroemd. Het instituut wordt tot 1921 geleid door Petrus Geubbels en daarna door zijn zoon Adrianus Geubbels. In 1945 wordt het pand in gebruik genomen als klooster voor paters Oblaten. In latere jaren doet het pand dienst als dependance van het gemeentehuis en als gereformeerde kerk.

1893    Huize "De Ploen", gelegen aan de Ploenstraat tegenover het huis Magerhorst, wordt afgebroken en vervangen door een grote boerderij.

Huize "De Ploen", midden 19e eeuw

Boerderij "De Ploen", midden 20e eeuw

1895    In de periode mei 1894 tot februari 1895 worden in de gemeente Duiven 27 kinderen getroffenen door difterie; vijf kinderen overlijden aan deze aangrijpende bacteriele aandoening, die vaak gepaard gaat met een zo hevige benauwdheid dat kinderen kunnen stikken.  

1896    Op woensdag 1 juli 1896 vinden in de gemeente Duiven gebeurtenissen plaats die ook in de landelijke pers veel opzien baren. Nadat de heer C.J. van Rijn, hoofd van de openbare school in Loo, die ochtend gewoon les heeft gegeven ontvangt hij omstreeks het middaguur bericht dat in een ingelaste gemeenteraadszitting besloten is hem per direct niet eervol te ontslaan. Het schoolhoofd gaat vervolgens naar het gemeentehuis in Duiven en vraagt de burgemeester nadere informatie. Laatstgenoemde bevestigt het ontslag maar weigert de reden van het ontslag te noemen. Nog dezelfde dag wordt de school door de burgemeester, die vergezeld is van de veldwachter, gesloten. Gedeputeerde Staten maakt het ontslag van Van Rijn echter ongedaan. De ouders houden vervolgens hun kinderen (ongeveer 100) thuis, waarna hij in 1898 alsnog eervol wordt ontslagen door gebrek aan leerlingen. Van Rijn vertrekt naar Transvaal en gaat over tot de Nederlands Hervormde Kerk.

1896     Op initiatief van W. Peters (1840 - 1925) wordt op zondag 26 juli 1896 de Duivense schutterij Onderling Genoegen opgericht met als doel: "Het geven van feestelijkheden tot veredeling van de genoegens der kermis te Duiven".

1903    Op donderdag 30 april 1903 trouwen in Duiven Jan van Keulen en Anna Jurrius, over-overgrootouders van Sam, Simon en Sjef van Keulen.

Jan van Keulen (1876 - 1952) en Anna Jurrius (1876 - 1942), omstreeks 1935 Jan en Anna zijn voor hun huwelijk buurkinderen; ze wonen schuin tegenover elkaar: Jan woont in Duiven in de Ploenstraat op de  Hagemans Hof en Anna woont in de Ploenstraat op Poeldijk. Na hun huwelijk betrekken ze een boerderij in Pannerden en krijgen daar 11 kinderen, waarvan er twee in het eerste levensjaar overlijden. In 1927 verhuizen ze naar een boerderij aan de Pannerdenseweg in Ooy bij Zevenaar.    Duiven, omstreeks de trouwdag van Jan van Keulen en Anna Jurrius

1906     Tijdens de kermis van zondag 26 tot en met dinsdag 28 augustus 1906 viert de Duivense schutterij "Onderling Genoegen" haar tienjarig jubileum. Een feestcommissie zorgt voor volksvermaken. Op zondag geeft  "Fanfare Excelsior" uit Duiven een concert met als afsluiting een spetterend vuurwerk. Op de beide kermisdagen hierna is er 's morgens om negen uur een schuttersoptocht, waarna het overal bal is tot 's avonds elf uur.

1908    De tramlijn van Lichtenvoorde naar Zeddam wordt op 2 juli in gebruik genomen. Plannen om deze lijn door de Liemers via Didam, Zevenaar, Duiven en Westervoort door te trekken naar Arnhem worden echter nooit verwezenlijkt.

1913    Op zaterdag 20 december 1913 bestaat de gemeente Duiven exact een eeuw. Het is dan precies honderd jaar geleden dat een bestuurlijk gebied met de naam "Buergermeistery Duven" een bestuurlijke eenheid werd onder Pruisisch bestuur. In tegenstelling tot het tweehonderd jarig bestaan van de gemeente Duiven in 2013 wordt aan het eeuwfeest in 1913 voor zover bekend geen aandacht besteed.

1917    De oorlog in Europa veroorzaakt ook in Duiven extreme armoede en werkeloosheid. Elders in Europa is de burgerellende nog veel groter.

1918     Op 27 mei meldt het persbureau Reuter dat de Spaanse koning alsmede Spaanse ministers lijden aan een geheimzinnige aandoening, die later de geschiedenisboeken ingaat als de Spaanse griep van 1918; een aandoening waaraan wereldwijd 20 miljoen mensen sterven. Omstreeks 10 juli komt bij Zevenaar de Spaanse griep de Liemers binnen, nadat in Elten en Emmerik enkele honderden gevallen van griep zijn geconstateerd.
De wereldwijde influenza-epidemie teistert ook Duiven. De Graafschap-Bode van 19 november 1918 meldt: "Overal, in 't binnenland hoort men van ziekte en sterven. In de dorpen luidt dag aan dag de doodsklok". Enkele voorbeelden: in Angerlo: 14 doden, in Herwen en Aerdt 30 doden en in Zevenaar 16 doden a.g.v. influenza.

1918    Op maandag 11 november komt een eind aan een onvoorstelbaar bizarre en gruwelijke oorlog (Wereldoorlog I). Een groot deel van de Europese, vooral mannelijke jeugd, is afgeslacht. Naast de ongeveer 9 miljoen(!) dodelijke slachtoffers zijn vele miljoenen levens geknakt en gezinnen kapot gemaakt. Nederland en ook Duiven zijn de dans ontsprongen maar hebben wel de ontberingen (armoede en spanningen) van de oorlog gekend. In Duiven wordt het einde van de oorlog gevierd met een optocht met fakkels en vlaggen.

1919    Brouwerij "De Star" van de familie Otten aan de Dorpsstraat in Duiven verkrijgt een agentschap van Heineken en gaat naast het eigen "Duivensche Bier" ook bier van Heineken verkopen.

1920    In Duiven vestigt zich de arts Rokus Barendrecht Visser (1891 - 1950). Hij is in Duiven als arts bijna dertig jaar tot 1949 werkzaam, veel langer dan al zijn voorgangers. In november 1944 speelt hij een belangrijke rol bij de evacuatie van de bevolking naar Varseveld.

1921    In Zevenaar wordt bij de viering van het 400-jarig bestaan van de St. Andreasparochie op 23 september de R.K. Jongensschool en MULO-school geopend. Beide scholen staan onder leiding van de uit Duiven afkomstige heer J.Th. Gerrits (1890 - 1965), die vanwege zijn imposante voorkomen in de volksmond wel "lange Jan" genoemd wordt. Gedurende bijna een halve eeuw gaan ook leerlingen uit Duiven naar deze MULO-school.

R.K. Jongensschool en MULO-school in de Nieuwe Doelenstraat in Zevenaar (foto jaren twintig) Dit schoolgebouw is omstreeks 2000 afgebroken. Op de plaats van de vroegere school bevindt zich nu een parkeerterrein tegenover de COOP-supermarkt. In de periode 1937 - 1951 is Louis van Keulen (overgrootvader van Sam, Simon en Sjef van Keulen) als onderwijzer in dit gebouw werkzaam.

1923    Op 1 januari 1923 wordt de openbare school in Duiven officieel een katholieke school. De heer Beerling is hoofdmeester. De school wordt genoemd naar de heilige Remigius, die leefde omstreeks het jaar 500 en het christendom in onze omgeving heeft gepredikt. 
Omdat pastoor van Schaik een sterk voorstander is van gescheiden onderwijs voor jongens en meisjes wordt enkele jaren later, in 1925, een muur gemetseld in de gang van de school en komt er een hek dwars over de speelplaats. Ook komt er een aparte ingang voor jongens en meisjes waarna het onderwijs gescheiden geschiedt. Deze situatie heeft geduurd totdat enkele jaren later kloosterzusters in Duiven komen en het onderwijs aan meisjes gaan verzorgen op de Mariaschool. Tot 1954 blijven jongens en meisjes gescheiden onderwijs krijgen .

1924    Op vrijdag 2 mei 1924 wordt M.P. van Schaik gehuldigd bij zijn installatie tot pastoor van de Remigiusparochie te Duiven.

1926     De autobusdienst "De Liemers" wordt opgericht waardoor Duiven een busverbinding krijgt met o.a. Arnhem, Westervoort en Zevenaar. In latere jaren wordt deze busdienst voortgezet door de firma Luc Hendriks en aan het begin van de tweede helft van de 20e eeuw komt deze in handen van de G.T.W. (Gelderse Tramwegen).

Trots voor de drie voertuigen vol passagiers staan v.l.n.r.
"Chef" Hendriks, Antoon Kok (van cafe de Unie), onbekend, Cremers (geldschieter van het busbedrijf), Wenting, Nol van Swaay en Paul van Ee. De chauffeurs van deze bussen zijn Luc Hendriks (uit Arnhem), Hent de Raef (uit Babberich) en Joep Hetterscheit (uit Beek).

Buschauffeurs Baron Constant van Heeckeren van Brand(s)enburg uit Zevenaar en Piet Driessen uit Duiven (midden 20e eeuw)
Bovenstaande foto is uit een tijd, waarin het er vaak gemoedelijk aan toe gaat, getuige het feit dat de buschauffeurs de passagiers vaak ook  buiten de officiele haltplaatsen laten in- en uitstappen. Van chauffeur Van Heeckeren gaat de anecdote dat deze eens is aangehouden voor een verkeersovertreding. Wanneer de politieagent om zijn naam vraagt, antwoordt hij: "Baron Constant van Heeckeren van Brandenburg". De agent reageert vervolgens geirriteerd omdat hij veronderstelt in de maling te zijn genomen met de term "Baron". Wanneer hij later op het rijbewijs ziet inderdaad met een baron te maken te hebben, is deze zo sportief de bekeuring voor de verkeersovertreding niet te geven.

1926    Watersnood in de Liemers als gevolg van een dijkdoorbraak in Pannerden.

1926    Boerderij de Loohorst, die in 1905 door landbouwer H.B. Vuulink is gekocht,  gelegen aan de Jochemstraat in Duiven, wordt bij een brand grotendeels in de as gelegd. Na de herbouw van de boerderij blijven leden van de familie Vuulink op de boerderij wonen totdat deze in 1997 wordt afgebroken om plaats te maken voor een bedrijventerrein aan de autoweg A12. De oudste vermelding van de Loohorst in Duiven dateert van 1449. .

1926    In september gaat het onderwijs in de nieuwe Mariaschool in Duiven van start. De school is gebouwd achter het klooster en is aanvankelijk drie-klassig. Korte tijd later komt er een kleuterklas bij, gevolgd door een naaiklas. Zuster Cecile heeft de 1e en 2e klas met 45 meisjes, zuster Cleta de 3e en 4e klas en zuster Loyola de 5e, 6e en 7e klas. Hoofd is zuster Loyola, die in 1933 wordt opgevolgd door zuster Cleta, die op haar beurt in 1946 wordt opgevolgd door zuster Jeanne-Louise. Laatstgenoemde wordt in 1951 benoemd tot hoofd van de te starten school voor voortgezet onderwijs (VGLO) in Duiven waarna haar voorgangster zuster Loyola weer hoofd van de Mariaschool wordt.

1929    Een van de zwaarste winters van de 20e eeuw; de hevige koude duurt van januari tot half maart. Er zijn vele meldingen van afgevroren oren en ledematen. Op 11 februari vriest in Steenderen een melkrijder tijdens zijn dagelijkse rit op zijn wagen dood. De problemen zijn overal groot, ook al door de veelal eenvoudige niet geisoleerde huizen, waardoor de snijdende vrieswind naar binnen waait.

Een beeld van de dichtgevroren Rijn bij Pannerden in 1929. Ook met auto's wordt over de Rijn gereden.

1929    In Duiven wordt muziekvereniging St. Remigius, de voorloper van Liemers Harmonie Duiven, opgericht. Tijdens de Tweede Wereldoorlog wordt deze vereniging ontbonden om na de oorlog weer groots te herrijzen.

1929    Op het terrein van het ziekenhuis in Zevenaar wordt het Maria paviljoen in gebruik genomen. Het is bestemd voor de verpleging van patienten met een besmettelijke ziekte. Deze patienten zijn afkomstig uit de gemeenten Zevenaar, Duiven, Westervoort, Herwen en Aerdt en Pannerden. Hiermee geven deze gemeenten uitvoering aan de in 1928 van kracht geworden Wet op de Besmettelijke Ziekten, waarin geregeld is dat alle gemeenten, alleen dan wel in samenwerking, dienen te beschikken over een barak voor de verpleging van besmettelijke zieken.

1929    De positieve ontwikkelingen van de jaren twintig worden bijzonder wreed verstoord door de beurskrach op 29 oktober: Het begin van een wereldwijde crisis, die zijn weerga niet kent.

1930    De 19-jarige Gerrit de Kinkelder wordt de jongste koning uit de geschiedenis van de Duivense schutterij Onderling Genoegen.

1930    De uit Arnhem afkomstige familie Driessen begint melkfabriek "De Volharding" te Duiven aan de huidige Van Dorth tot Medlerstraat. In het bedrijf wordt melk gepasteuriseerd en boter alsmede diverse soorten pap, waaronder gortepap en rijstepap, gemaakt. Men beschikt over een eigen minilaboratorium, waarin onder meer het vetgehalte van de melk wordt gemeten.

1931    Zondagavond 14 juni, het einde van een zeer warme zomerdag, treft het noodlot de familie Auping, van de bekende beddenfabrikant uit Deventer. Omstreeks 22.00 uur rijdt de auto van dhr. W.J.W. Auping, komende uit de richting Zevenaar juist voor Duiven met een te grote snelheid uit de bocht. De 22 jarige zoon Th. Auping, die achter het stuur zit, tracht te remmen maar de auto slipt en botst met de flank tegen een boom. De beide inzittenden vader en zoon Auping worden ernstig gewond naar het ziekenhuis in Zevenaar vervoerd, waar de zoon korte tijd later overlijdt.

1932    Omstreeks 1932 wordt de in zeer slechte staat verkerende rijksweg Zevenaar-Arnhem herschapen in een strakke basaltweg. In het centrum van het dorp Duiven moet over een grote lengte blauwe klei worden uitgegraven omdat deze te zacht is om er een weg op aan te leggen. De werkzaamheden worden verricht door de firma "N.V. De Geruischlooze" uit Heemstede.

Werkzaamheden aan rijksweg Zevenaar-Arnhem door arbeiders van wegenbouwmaatschappij "N.V. De Geruischlooze" uit Heemstede

1932    De in de Liemers immens populaire Zevenaarse arts Jan G. A Honig (1872 - 1958) wordt voorzitter van de Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering van de Geneeskunst (KNMG).

De immense populariteit van dr. Jan Honig blijkt ondermeer uit een bericht in een regionale krant uit 1906, waarin wordt vermeld dat Honig en zijn echtgenote, terugkomend van een huwelijksreis van drie weken, op het Zevenaarse station(splein) worden verwelkomd door "schutterijen uit Babberich, Grieth en Ooy, drie muziekcorpsen, een stoet ruiters alsmede een mensenmenigte van zeker 5.000 tot 6.000 personen" (In 1906 bedraagt het inwoneraantal van de volledige gemeente Zevenaar ongeveer 5.000)

1933    De gemeenteraad van Duiven spreekt zich vrijwel unaniem uit tegen invoering van waterleiding. Het zal tot 1947 duren alvorens Duiven besluit tot invoering van waterleiding.

1933    Dat ook in Duiven de wereldwijde crisis van de dertiger jaren toeslaat, blijkt ondermeer uit het feit dat in 1932 en 1933 geen festiviteiten van de plaatselijke schutterij plaatsvinden.

1934    In de gemeente Duiven gaat een zwemgelegenheid van start. In De Waay in Loo zijn kleedhokjes geplaatst waardoor Duiven over een heus natuurbad beschikt. Het initiatief hiertoe is in 1933 genomen door de heren J. de Kinkelder (Duiven), H. IJzermans (Loo), G. Lindeman (Groessen) en W. Nass (Groessen).

1934   Omstreeks deze tijd vindt het vervoer van zieken en gewonden in onze omgeving plaats door de ambulance van Hent Palm uit Groessen. In 1949 wordt dit vervoer overgenomen door de op de Zweekhorst in Zevenaar wonende lanbouwer Bennie Aleven.

1935    Halverwege de jaren dertig heeft de gemeente Duiven (Duiven, Groessen en Loo) 3800 inwoners en 33 winkels verdeeld over: 8 bakkers, 3 textielwinkels, 5 brandstoffenhandelaren, 7 rijwielhandelaren, 1 stoffeerderwinkel, 4 slagerijen met winkel en 5 overige winkels. Voor bijzondere aankopen moeten de inwoners naar Arnhem, Doetinchem of Emmerik.

1936    De Nederlandse Spoorwegen sluiten de stations in  Duiven, Groessen en Westervoort.

Station Duiven (foto omstreeks 1930) heeft als zodanig dienstgedaan van 1855 tot 1936. Van 1936 tot 1980 is het gebouw in gebruik geweest als woning. In 1980 is Duiven weer halteplaats voor treinen geworden. Het oude station is afgebroken en vervangen door een nieuw eenvoudig station.

 

1937     Fanfare St. Remigius in Duiven krijgt een vaandel. De eerste vaandeldrager wordt Drikus Nijland.

Vaandel St. Remigius en vaandeldrager  Drikus Nijland, eind jaren dertig

1937     In Duiven overlijdt op zondag 12 december op 89 jarige leeftijd Petrus Mathias Geubbels. Deze uit het Limburgse Arcen afkomstige onderwijzer is in 1891 de stichter geweest van het Instituut Geubbels in Duiven. Dit instituut, een alom geroemde kostschool voor jongens, heeft bestaan tot 1943.

1938    Met de huisvesting is het in de eerste helft van de 20e eeuw ook in Liemerse gemeenten soms nog erg slecht gesteld, zoals blijkt uit ondermeer  de Graafschap-Bode van 1938.

Uit de Graafschap-Bode (1938): "In de gemeente Wehl aan een smal wegje naar Nieuw-Wehl staat een steenen schuurtje: vier muren en een dak. Een vloer bezit het kot niet, evenmin behoorlijke vensters, of men zou de met planken dichtgespijkerde gaten voor zoodanig moeten houden. Van de dakpannen zijn er velen door de lieve jeugd stuk gegooid en de deuren kan men kwalijk nog zoo noemen ( ). Reeds ongeveer 10 jaar leeft Dien Damen hier (  )." Vergelijkbare toestanden kan men in de eerste helft van de 20e eeuw nog overal aantreffen.

1938    De legendarische priester-redenaar Henri de Greeve SJ (1892 - 1974) richt de "Bond zonder Naam" op om de naastenliefde te bevorderen. Voor zijn wekelijkse radio-uitzending het Lichtbaken genoemd op zaterdagavond blijven veel katholieken ook in Duiven graag thuis.

1939    Baron Sloet tot Everlo (1901 - 1993) wordt burgemeester van Duiven en blijft dit gedurende een periode van ruim een kwart eeuw.

W.J.A.F.R. van den Clooster,  Baron Sloet tot Everlo   burgemeester van Duiven van 1939 tot 1966

 

1939    In de nacht van 1 op 2 juni, na afloop van de feestelijkheden ter gelegenheid van de installatie van de nieuwe burgemeester van Duiven ontstaat in een plaatselijk cafe ruzie tussen enkele bezoekers. Daarbij wordt een schot gelost dat bij de 27 jarige B. Fonteyn uit Duiven in het onderlichaam komt. Het slachtoffer wordt naar het ziekenhuis in Zevenaar vervoerd waar hij enkele weken later overlijdt.

 

1939    Op zaterdag 24 en zondag 25 juni organiseert de Fanfare "St. Remigius" ter gelegenheid van haar tienjarig jubileum een groot nationaal muziekconcours op "De Vergert" te Duiven.

1940    Nacht 10 mei: Grote aantallen Duitse vliegtuigen komen over. Een onafzienbaar leger Duitse soldaten gaat via Zevenaar naar Westervoort. Na het opblazen van de Westervoortse brug ontstaat een file aan Duitse oorlogsvoertuigen van 20 km tot Emmerich.

Op vrijdag 10 mei wordt de Westervoortse brug in alle vroegte om 4.45 uur opgeblazen waardoor de Duitse invasie enige vertraging oploopt.

1940   In de ochtend van 11 mei begint de slag om de Grebbeberg, die drie dagen duurt. De Grebbeberg is het toneel van hevige gevechten, tragiek en wanhoop. De Nederlandse offers zijn enorm. Bij de slag om de Grebbeberg sneuvelen tussen 11 en 14 mei ongeveer 425 Nederlandse soldaten; onder de gesneuvelden twee dienstplichtige soldaten uit de gemeente Duiven: Antonius Jeurissen (23 jr) en Franciscus Raasing (23 jr).

Antonius Jeurissen uit Duiven sneuvelt op 11 mei 1940 op 23 jarige leeftijd in de strijd tegen de Duitsers aan de Grebbelinie. Zijn lichaam wordt 5 juni 1940 gevonden in een ingestorte stelling in de omgeving van boerderij Middelkoop ten zuiden van de weg Rhenen - Wageningen. Hij is begraven op het ereveld (rij 7, graf 47) in Rhenen (foto links). Franciscus Raasing uit Duiven sneuvelt op 13 mei 1940 op 23 jarige leeftijd in de strijd tegen de Duitsers aan de Grebbelinie. Zijn lichaam wordt 17 mei 1940 gevonden. Hij is begraven op het ereveld (rij 3, graf 21) in Rhenen (foto rechts).

 

1940    Na een schokkende eerste oorlogsweek neemt het leven ook in Duiven weer zijn gewone loop en worden de tegen de Duitsers gemaakte wegversperringen opgeruimd. Op donderdag 23 mei richt burgemeester Sloet tot Everlo zich in een toespraak tot de inwoners van de gemeente waarin hij zijn bewondering uitspreekt voor de waardige en rustige wijze waarop de burgers op de recente gebeurtenissen hebben gereageerd en dat van enige wanorde geen sprake is geweest.

1941    Het departement van Landbouw en Visserij legt de ruilverkaveling in het Duivense Broek van bovenaf op. De voorvechter van deze ruilverkaveling Ir.H.Verheij, directeur van de Didamse Land- en Tuinbouwschool, krijgt veel kritiek van de plaatselijke boeren. Wanneer de ruilverkaveling is gerealiseerd, verdwijnt de kritiek echter als sneeuw voor de zon. De herverkaveling leidt tot een betere waterhuishouding, betere bereikbaarheid van het land en verbetering van de grondkwaliteit.  

1942    Ook in Duiven gaan de inwoners gebukt onder de koudste winter sedert 1789. De periode 18-27 januari 1942 is de koudste periode van tien dagen in de 20e eeuw. In de nacht van 26 op 27 januari worden minima gemeten van ongeveer -25 graden C. Mensen doen er alles aan om de kachels brandend te houden. De koude blijft tot in de derde week van maart.

1942    Op zaterdag 4 april 1942 overlijdt in Ooy bij Zevenaar op 65-jarige leeftijd Anna Wilhelmina Jurrius (1876 - 1942), over- overgrootmoeder van Sam, Simon en Sjef van Keulen. Anna is geboren op vrijdag 9 juni 1876 in Duiven, exact 130 jaar later op vrijdag 9 juni 2006 zou haar achter-achterkleinzoon Simon van Keulen in Schalkwijk (gemeente Houten) geboren worden.  Anna groeit op in Duiven en trouwt op 30 april 1903 met Jan W. van Keulen (1876 - 1952), over-overgrootvader van Sam, Simon en Sjef van Keulen.  Als kinderen zijn Anna Jurrius en haar latere man Jan van Keulen buurkinderen. Anna woont met haar ouders broers en zussen op boerderij Poeldijk, aan de Ploenstraat, in Duiven. Jan woont met zijn (stief)ouders, broer en halfbroers en -zussen op de Hagemanshof, eveneens aan de Ploenstraat. Na hun huwelijk in 1903 betrekken zij een boerderij in Pannerden en krijgen daar 11 kinderen, waarvan er twee in het eerste levensjaar overlijden. In 1927 verhuizen ze naar een boerderij aan de Pannerdenseweg in Ooy.   .

In Memoriam Anna van Keulen - Jurrius (1876 - 1942)

1943    Het vermaarde onderwijsinstituut Geubbels in Duiven houdt op te bestaan. In haar ruim vijftigjarig bestaan heeft het instituut dat tot 1921 is geleid door Petrus Geubbels en daarna door zijn zoon Adrianus Geubbels in den lande een uitstekende reputatie opgebouwd. .

1944    Dinsdag 5 september is "dolle dinsdag". Bij station Duiven wordt een trein met zeven tankwagons met benzine in brand geschoten.
Begin september worden grote aantallen terugtrekkende Duitsers opgejaagd door de bliksemsuccessen van Amerikanen, Engelsen en Canadezen, maar eind september is er weer de terugkeer van geregelde Duitse troepen.   

In paniek terugtrekkende Duitsers op dinsdag 5 september 1944: Dolle dinsdag. Het zal echter nog tot 3 april 1945 duren voordat voor de inwoners van Duiven de oorlog echt voorbij is.

1944    Op dinsdag 19 september wordt een aantal Duitse vliegtuigen boven de omgeving van Duiven, Groessen en Loo aangevallen door Engelse jagers, waarbij zes Duitse vliegtuigen worden uitgeschakeld. Twee Groessense jongens, de broers Piet en Jan Meuwsen, 17 en 23 jaar, die hulp willen bieden bij een neergestort toestel worden door gefrustreerde Duitse SS-soldaten gefusilleerd. Alvorens de jongens worden doodgeschoten, worden ze gedwongen om in de uiterwaarden zelf hun graf te graven. De verslagenheid en woede zijn groot.     

Aanvulling ontvangen van Arnoldus Bosman uit Groessen (januari 2012): Bovenstaande heeft zich afgespeeld in Groessen, omgeving Vossendel achter de dijk. Arnoldus Bosman is er bij geweest tot de broers een andere kant zijn opgerend nadat het Duitse alarm afging. Arnoldus heeft de broers daarna niet meer gezien. 

Nadat de broers hardhandig zijn verhoord, moeten zij hun tweepersoonsgraf graven, waarna de standrechtelijke executie plaatsvindt; dat is op dinsdag 19 september omstreeks 20.30 uur. Op zondag 24 september vindt in de R.K. Kerk in Groessen de herdenkingsdienst plaats voor de beide onschuldige slachtoffers. Door bemiddeling van de Groessense kapelaan Weterman geven de Duitsers toestemming de stoffelijke overschotten te herbegraven onder voorwaarde dat tijdens de begrafenis geen ongeregeldheden plaatsvinden. Kapelaan Weterman haalt met enkele buurtbewoners de lijken op waarna deze op maandag 25 september op het R.K. kerkhof in Groessen worden herbegraven. Na de oorlog is helaas nimmer een formeel onderzoek ingesteld, waardoor de schuldigen aan deze brute moorden niet bestraft zijn.

1944    Op zaterdag 7 oktober 1944 worden de Duivense molen aan de Eltenseweg, die in 1804 in opdracht van molenaar Van der Grinten is gebouwd, verwoest (opgeblazen).

Duivense molen

1944    Op zaterdag 17 november is de situatie zo dreigend dat de inwoners van Duiven moeten evacueren. In april 1945 zullen ze terugkeren in een leeggeroofd en troosteloos Duiven.          

1945    Op dinsdag 3 april verlaten de Duitsers in een snelle run Westervoort, Duiven, Didam, Huissen, Zevenaar en Pannerden. Voor deze plaatsen is een eind gekomen aan een bezettingsperiode met ontstellend veel slachtoffers en grote materiele schade.

1945    De hulp aan zwaar getroffen Liemerse gemeenten blijft achter zeker gelet op de immense schade die ze geleden hebben door oorlogsgeweld en vernielzucht van Duitse soldaten. Onder leiding van de burgemeester van Duiven W.J.A.F.R van den Clooster, baron Sloet tot Everlo, wordt daarom in juli de stichting "De Lijmers" opgericht. De gemeentebesturen van Zevenaar, Westervoort, Duiven en Pannerden bundelen in deze stichting de krachten ten einde hun belangen bij overheid en hulpinstanties kracht bij te zetten.   

1945    Op 15 september wordt in Duiven voetbalvereniging D.V.V. opgericht. De eerste wedstrijden worden gespeeld op het weiland van boerderij Eltingerhof van Gerrit Jansen. Later verhuist men naar de Droostraat.

D.V.V. (omstreeks 1950)

1946    Op dinsdag 5 november vindt een driejarig jongetje in Duiven een hoeveelheid buskruit. Hij brengt het naar het hondenhok en steekt het met een lucifer in brand. De aansnellende buren zien het jongetje geheel in vlammen staan. Kort na aankomst in het ziekenhuis in Zevenaar overlijdt het knulletje.   

1947    Met 86 vorstdagen is 1947 de strengste winter van de 20e eeuw. Sinds mensenheugenis veroorzaken koude winters grote problemen. De snijdende vrieswind waait door de eenvoudige niet geisoleerde woningen. Andere zeer koude winters sedert 1870 zijn 1871, 1880, 1891, 1929, 1940, 1942, 1956 en 1963 geweest.

1947    Uit het landbouwkundig rapport over de Liemers blijkt dat de gemiddelde grootte van een boerenbedrijf in Angerlo 14 ha., in Didam 7 ha., in Duiven 12 ha., in Herwen en Aerdt 15 ha., in Pannerden 16 ha., in Wehl 7 ha., in Westervoort 9 ha. en in Zevenaar 8 ha. bedraagt.

            Het binnenhalen van de oogst in Pannerden op de Kijfwaard met de steenfabriek op de achtergrond
                     

1947    Op 5 november passeert ten kantore van notaris Th. B. Kampschreur in Zevenaar de oprichtingsakte van de N.V. Stoomzuivelfabriek De Liemers. De fabriek aan de Zevenaarse Molenstraat die vanaf 1898 in Duits bezit was en na de oorlog in beslag werd genomen door de Staat der Nederlanden, wordt eigendom van Duivense-, Groessense- en Zevenaarse melkveehouders.  

1948    Op dinsdag 8 juni bezoekt prins Bernhard de Liemers. De officiele ontvangst vindt plaats in Westervoort maar het belangrijkste deel van de dag is in Didam, waar in het gemeentehuis meerdere inleidingen plaatsvinden over diverse aspecten van de Liemers. In Zevenaar bezoekt de prins het sanatorium. Op het schoolplein van de jongensschool in Duiven brengen de schutters met het vendelzwaaien een groet aan de prins.

De prins, juist op het moment dat hij in de auto stapt, op de achtergrond het gemeentehuis van Westervoort.

1948    In het verre Indie sneuvelt op zaterdag 30 oktober 1948, twee dagen na zijn 23e verjaardag de dienstplichtige soldaat Wim F. B. Nijsen uit de gemeente Duiven. Naast Wim Nijsen zijn er nog twee soldaten uit de gemeente Duiven die tijdens de politionele acties in Indie sneuvelen. Het zijn Theo Goris, die op 18 mei 1947 op 21 jarige leeftijd overlijdt en Willy Wolters die op 6 september 1949 op 24 jarige leeftijd sneuvelt.

Theo Goris (oktober 1946)

 

1948    In Duiven wordt schutterij het Gilde Sint Remigius opgericht.

Ansicht R.K. kerk Duiven (verzonden in 1950)

1949    In de jaren na de Tweede Wereldoorlog moeten veel Nederlandse dienstplichtigen, ook uit Duiven, naar het verre Nederlands Indie, waar de ontberingen en risiko's immens zijn. Meer dan zesduizend (!) Nederlandse militairen, waaronder dienstplichtigen uit de gemeente Duiven, komen in het verre Indie onder erbarmelijke omstandigheden om het leven. In 1949 organiseert de fanfare Sint Remigius (nu geheten: Liemers Harmonie Duiven) een initiatief om onder de plaatselijke bevolking geld op te halen, waarmee pakketjes met onder andere sigaretten, snoep en koeken naar "onze jongens" in het verre Indie kunnen worden gestuurd. 

     
                     Fanfare Sint Remigius zamelt geld in bestemd voor de aanschaf van voedselpaketten voor soldaten in Nederlands Indie

1949    Op dinsdag 6 september 1949 sneuvelt in Indie de dienstplichtige soldaat Willy Wolters (1925 - 1949) uit Duiven. Willy behoort tot de vele dienstplichtige jongens, die daartoe gedwongen door "Den Haag" in 1946 en 1947 naar het verre Indie moeten. Op 27 december 1949 draagt Nederland de soevereiniteit van de kolonie over aan de Republiek Indonesie en worden de Nederlandse militairen gerepatrieerd. Meer dan drieduizend(!) jongens blijven op erevelden achter; onder hen de 24-jarige Willy Wolters.

1950    Uit dankbaarheid voor het welslagen van de ruilverkaveling in het Duivense Broek wordt een Calvariegroep opgericht. Op zondagmiddag 8 januari 1950 trekt een lange processie vanaf de R.K kerk naar de Broekstraat in Duiven, waar pastoor M.P. van Schaik de Calvariegroep plechtig inzegent. Het motto van zijn feestrede: "Duiven blijft Christus trouw".

Ontwerper en vervaardiger van dit monument: Gerard Lissen. Initiatiefnemer: Th. Snelder, secretaris afdeling Duiven van de ABTB

1951    Op woensdag 3 oktober vindt de eerste landelijke TV-uitzending plaats. De N.T.S. (Nederlandse Televisie Stichting, voorloper van de N.O.S.) begint met 3 zenduren per week; in 1959 is dit al 15 uren per week. Wie beginjaren vijftig in het bezit is van een T.V. krijgt 's avonds de buurt op bezoek: Op woensdagmiddag en zaterdagmiddag is er van 17.00 tot 17.30 uur  een uitzending voor kinderen met o.a. Pipo de clown.

Ook Christiaan Polman (1878 - 1954), over-overgrootvader van Sam, Simon en Sjef van Keulen is vol verwondering nadat hij voor het eerst een televisie-uitzending heeft gezien. Ik herinner me nog goed dat hij daarover sprak.

1952    Op 20 juni overlijdt in Zevenaar Jan (Johannes) W. van Keulen (in de Duivense Ploenstraat opgegroeid), de over-overgrootvader van Sam, Simon en Sjef van Keulen, op 76-jarige leeftijd.

Jan W. van Keulen wordt op 4 april 1876 in Duiven geboren. Nog voor zijn tweede verjaardag overlijdt zijn vader. Zijn moeder Betje de Wit, die als zeer lief wordt omschreven, hertrouwt in Duiven met Frans Aleven. Jan groeit op in het gezin Aleven maar nog voor zijn elfde verjaardag overlijdt ook zijn moeder. Op 27-jarige leeftijd trouwt Jan van Keulen met Anna W. Jurrius. Jan en Anna zijn in hun jeugd buurkinderen; ze wonen tegenover elkaar in de Ploenstraat in Duiven. Na hun huwelijk gaan zij wonen op een boerderij in Pannerden, waar zij samen 11 kinderen krijgen, waarvan er twee op zeer jonge leeftijd overlijden. De boerderij in Pannerden heeft door haar ligging regelmatig problemen met hoog water; daarom verhuist de familie in 1927 naar een boerderij aan de Pannerdenseweg in Oud-Zevenaar.  Ik herinner me Jan van Keulen als een erg vriendelijke en lieve opa.

 

1953    In de tweede helft van de twintigste eeuw verandert er ook in Duiven op boerenbedrijven veel. In snel tempo worden landarbeiders, boerenknechten en trekdieren vervangen door machines. Het trekpaard verdwijnt uit het straatbeeld. Veel werk gaat verricht worden door loonbedrijven.

Het maaien van rogge in de Liemers (1936)

1954    Dat opvattingen halverwege de twintigste eeuw aan het veranderen zijn, blijkt wanneer in 1954 op de katholieke Remigiusschool in Duiven ook meisjes toegelaten worden. In hetzelfde jaar gaat de heer Beerling na vele decennia hoofdmeester te zijn geweest met pensioen. Bijzonder is dat zowel aan het begin als aan het eind van zijn loopbaan de school gemengd is geweest. Beerling wordt opgevold door meester Van Gemert, die op zijn beurt in 1972 wordt gevolgd door meester Th. Scholten.

1955    In de jaren vijftig worden de vertrouwde trekpaarden vervangen door landbouwtrekkers. Sinds mensenheugenis hebben paarden het zwaarste werk gedaan maar dat wordt nu ook in Duiven geschiedenis.

1956    De internationale spoorverbinding Arnhem - Duiven - Zevenaar - Emmerich - Oberhausen, die aan de Liemers een economische impuls heeft gegeven, bestaat honderd jaar. In de periode 1856 tot 1936 is Duiven halteplaats voor de treinen.  Vooral aan het eind van de 19e eeuw en het begin van de 20e eeuw is de spoorverbinding ook van groot belang geweest voor het vervoer van de talrijke arbeiders, die vanuit de Liemers in het Duitse Ruhrgebied werkten. Velen van hen vertrokken op maandag in alle vroegte om zaterdagavond weer thuis te komen.

Als tienjarig jongetje herinner ik me de doorkomst van deze feesttrein nog als de dag van gisteren

1957    Dr. A. Gerver, directeur-geneesheer van het streeksanatorium in Zevenaar moet om gezondheidsredenen (M.S.) zijn werk neerleggen. Gedurende meer dan  twintig jaar (1936 - 1957) heeft hij onder veelal uiterst moeilijke omstandigheden van vaak bittere armoede en oorlogsellende zijn werk als longarts moeten verrichten in een tijd waarin ook in Duiven tuberculose (tbc) een zeer gevreesde ziekte is.

              
Dr. A.J. Gerver (1903 - 1962) met een assisterende zuster tijdens het aanleggen van een pneumotharax (stilleggen van een long) bij een tuberculosepatient (foto ontvangen van: mevr. I. Konersmann-Gerver).
Dr. Gerver heeft het sanatorium ondermeer geleid gedurende de moeilijke oorlogsjaren waarin hij zelf tweemaal door de Duitsers gevangen is genomen.  Direct na de oorlog heeft hij bij gebrek aan artsen enige tijd alleen voor de medische behandeling van tweehonderd patienten gestaan.


1957    Op vrijdag 3 mei 1957 wordt de 5.000e inwoner van de gemeente Duiven, waartoe ook Groessen en Loo behoren, ingeschreven. Het is Charlotte Vonk, die bij de burgerlijke stand wordt aangegeven door haar vader huisarts W. Vonk, in aanwezigheid van burgemeester W. van den Clooster baron Sloet tot Everlo, de wethouders W. Derksen en G. Lukassen, gemeentearchitect C. Jansen en gemeentesecretaris H. Wouters van den Oudenweyer. Elf jaar eerder, in 1946, was de 4.000e inwoner ingeschreven.

Beelden van Duiven ten tijde van de inschrijving van de 5.000e inwoner

 

1958    De dorpskern van Duiven wordt aangesloten op waterleiding. Ter vergelijking: Westervoort krijgt in  1952 water, Spijk in 1953, Angerlo in 1954, Groessen in 1954, Loo in 1954, Pannerden in 1954, Wehl in 1958, Aerdt in 1961 en Herwen in 1961.

1959    Het dorp Duiven telt 2.200 inwoners; nauwelijks meer dan Groessen waar 2.000 mensen wonen.

Dorpscentrum van Duiven in 1955 (Ad Dekkers)

1960    Op 1 januari telt de gemeente Duiven 5.211 inwoners.

1960    De gemeente Duiven koopt het landgoed Magerhorst aan de Ploenstraat van de familie Van Rijckevorsel omdat men de grond nodig heeft voor de realisatie van uitbreidingsplannen. Aanvankelijk is het plan om daarvoor ook het huis Magerhorst af te breken maar gelukkig gaat dit niet door en in 1967 verkoopt men het huis aan het echtpaar Boogaarts-Sniedt, die het restaureert om er in te gaan wonen. Magerhorst: "mager" duidt op slecht en "horst" op een hoger gelegen stuk land. Magerhorst is dus gebouwd op slechte grond, die wat hoger is gelegen.

 

1961    De A12 tussen Arnhem en Emmerich is (in fasen) gereed gekomen. Het traject Arnhem - Zevenaar wordt op 8 maart 1961 opengesteld. Tot die tijd moet het drukke interlokale en internationale verkeer door het dorpscentrum van Duiven.

1963    In de Helhoek te Groessen vestigt zich, vooruitlopend op de in latere jaren grootscheepse bedrijfsvestigingen in de gemeente Duiven, het Unilever-Laboratorium. Twee jaar later in 1965 wordt het officieel geopend door Barend Biesheuvel, minister van Landbouw. Unilever wordt voor de gemeente Duiven een belangrijke werkgever waar in de jaren zeventig tweehonderd mensen werkzaam zijn. Helaas sluit het Unilever-Laboratorium in 1980.

1964   De ontdekking van het Groningse aardgas in Slochteren in 1959 veroorzaakt in de jaren zestig ook ingrijpende gevolgen voor de energievoorziening in de Liemers, waardoor kolenkachels ook in Duiven nu snel tot het verleden behoren.

Minister Andriessen brengt op 9 juli 1964 een werkbezoek aan het  Zevenaarse / Duivense Broek, waar op dat moment een belangrijke aardgasleiding wordt aangelegd.

 

1965    In Zevenaar overlijdt op dinsdag 16 februari Jozef Th. Gerrits (1890-1965). De uit Duiven afkomstige Gerrits was van 1921 tot 1956, schoolhoofd van de (M)ULO-school in Zevenaar, in een periode waarin deze school door leerlingen uit de wijde omgeving (ook Duiven, Groessen en Loo) werd bezocht. Gerrits befaamd om zijn imposante voorkomen gaat de geschiedenis in als een onderwijzer van de oude stempel: streng maar rechtvaardig. In zijn vrije tijd was hij een verdienstelijk kunstschilder.

Grafmonument echtpaar Gerrits-Brinkman kerkhof: Arnhemseweg Zevenaar, juni 2013

1965    Het vervoersbedrijf G.T.W. (Gelderse Tramwegen) neemt het autobusbedrijf van Luc Hendriks te Zevenaar over. Vele decennia hebben de bussen van Luc Hendriks het busvervoer tussen Zevenaar, Groessen, Loo, Duiven, Westervoort en Arnhem onderhouden.

Luc Hendriks en zijn zoon Jan voor een van zijn autobussen, achter het stuur Constant van Heeckeren (oktober, 1949)

 

1966    Op  woensdag 18 mei wordt de geelektrificeerde spoorverbinding tussen Emmerich en Arnhem officieel in gebruik genomen. Dit baanvak is tot dan het enige deel in het traject Bazel - Amsterdam dat niet voorzien is van elektrische bovenleiding.

Vanaf station Emmerich vertrekt op 18 mei de eerste elektrische trein via Elten, Babberich, Zevenaar, Duiven en Westervoort naar Arnhem

1967    Na 44 jaar komt er in Duiven weer een openbare lagere school. Het eerste schooljaar zijn er 24 leerlingen. Mej. Lamers heeft klas 1, 2 en 3 met 13 leerlingen en de heer P.J. Bosga, die schoolhoofd is, krijgt de klassen 4, 5 en 6 met in totaal 11 leerlingen. Het tweede jaar neemt het leerlingenaantal al fors toe. De school krijgt de naam Thuvine, de naam die de Romeinse nederzetting in het begin van onze jaartelling heeft gedragen.

1969    Baron van Dorth tot Medler (1869-1973) viert op dinsdag 27 mei in goede gezondheid in zijn villa Welleveld in Duiven zijn honderdste verjaardag. Van 1898 tot zijn pensionering in 1939 op 70-jarige leeftijd was hij burgemeester van Duiven. In 1903 nam de baron het initiatief om de Boerenleenbank in Duiven op te richten en bleef daar tot 1963, hij was toen 94 jaar, leiding aan geven. Baron van Dorth werd in 1898 door koningin Emma tot burgemeester van Duiven benoemd, 25 jaar later volgde zijn benoeming tot ridder in de orde van Oranje Nassau door koningin Wilhelmina en bij zijn afscheid van de plaatselijke afdeling van het Wit Gele Kruis, waarvan hij oprichter en vele jaren voorzitter was, werd hij door de paus onderscheiden tot commandeur in de orde van de heilige Silvester.

 

1970    In Groessen wordt gemaal Kandia in bedrijf gesteld. Het zorgt ervoor dat wateroverlast in een gebied van 10.000 hectare, waaronder de gemeente Duiven, eindelijk tot het verleden behoort.

1970    Op 1 januari telt de gemeente Duiven 7232 inwoners.

1972    In het begin van de jaren zeventig wordt het dagelijkse transport van melk in melkbussen van de Duivense boerderijen naar de Zevenaarse melkfabriek vervangen door de rijdende melkontvangst, waarbij gebruik wordt gemaakt van vrachtwagens met gekoelde melktanks en apparatuur voor het leegzuigen van de koeltanks op de boerderijen.

In de eerste helft van de 20e eeuw vindt het melktransport nog voor een belangrijk deel plaats met paard en wagen. Op bovenstaande afbeelding vervoert J. Veldman melk naar de melkfabriek.

1973    Op 104-jarige leeftijd overlijdt de legendarische Zeno van Dorth tot Medler (1869 - 1973). Hij was meer dan veertig jaar, van 1898 tot 1939, burgemeester van de gemeente van Duiven. Verder was hij zestig(!) jaar, van 1903 tot 1963, directeur van de plaatselijke Boerenleenbank en vanaf 1898 tot zijn dood erevoorzitter van de schutterij.

1974        In Duiven wordt de nieuwe Remigiusschool, bij de Droo, in gebruik genomen. De gedenksteen, die in 1882 door burgemeester Libourel in de oude school is geplaatst, wordt in de nieuwe school ingemetseld naast een nieuwe gedenksteen. De nieuwe school heeft zeven lokalen voor de lagere school en drie voor het kleuteronderwijs. Enkele jaren later in 1975 worden vier lokalen voor de lagere school bijgebouwd en in 1977 komt er nog 1 lokaal bij voor de lagere school en twee voor de kleuterschool.      

1974        In Duiven gaat de MAVO-school van start. Er is 1 brugklas met 23 leerlingen. Naast de directeur, de heer Van Klaveren, zijn er zeven part-time leerkrachten. De school is gehuisvest in de voormalige lagere school, Schoolstraat 9, maar reeds na enkele jaren is dit schoolgebouw veel te klein.      

1975    Begin januari besluit het bisdom Utrecht om pastor Gerard Huisman niet te benoemen tot pastor en catecheet binnen de R.K. parochies van Westervoort, Duiven, Groessen en Loo omdat de 28-jarige pastor een relatie heeft met een niet - katholiek meisje.

1976    In 1976 is het exact een eeuw geleden dat Jan van Keulen (1876-1952) en Anna Jurrius (1876-1942), over-overgrootouders van Sam, Simon en Sjef van Keulen, zijn geboren.  Jan en Anna zijn voor hun huwelijk vele jaren buurkinderen. Ze wonen schuin tegenover elkaar in de Ploenstraat, Anna op boerderij Poeldijk en Jan op boerderij Hagemans Hof.

Jan van Keulen en Anna Jurrius groeien op in een Duiven dat in niets lijkt op het Duiven van onze tijd. Van een arm agrarisch dorpje is Duiven veranderd in een welvarende provinciestad. Waar zouden ze gelukkiger geweest zijn in het Duiven van deze tijd of het Duiven van hun jeugd

 

1980    Na een onderbreking van 54 jaar wordt Duiven weer halteplaats voor treinen op het traject Arnhem-Zevenaar-Doetinchem-Winterswijk v.v.

Op 31 mei 1980 wordt Duiven weer halteplaats voor treinen. Links het station Duiven omstreeks 1980 Rechts het station Duiven omstreeks 1930

1981        De gemeente Duiven wordt samen met Westervoort aangewezen als groeikern. Voor Duiven heeft dit tot gevolg dat in de periode van 1987 tot 1994 ongeveer 4.200 woningen worden gebouwd vooral in het gebied Duiven-West, Duiven-Zuid en Lommerweide. Vanaf 1994 heeft Duiven geen groeikerntaak meer waardoor vanaf die datum jaarlijks slechts een honderdtal woningen wordt gebouwd.      

1983        Het  Zweedse woonwarenhuis IKEA opent in Nieuwgraaf bij Duiven haar poorten voor het winkelend publiek.

1984     Het processieverbod wordt uit de Nederlandse grondwet geschrapt. In Duiven, Oud-Zevenaar, Groessen en Loo vinden nog de jaarlijkse sacramentsprocessies plaats; dat is zeer bijzonder omdat in de tijd van de reformatie (1520 - 1600) de katholieken in Nederland hun geloof niet in het openbaar mochten belijden, laat staan een processie houden. Het overgrote deel van de Liemers hoorde toen echter niet bij Nederland, maar bij het Hertogdom Kleef dat wel godsdienstvrijheid kende. Toen in 1816 de Liemers bij Nederland kwam, werden de processies 'gedoogd' mits zij ieder jaar werden gehouden. In Duiven vindt sinds mensenheugenis de jaarlijkse processie plaats op de laatste zondag van augustus. Het is dan  processie-zondag en tevens kermis.

	Processie Oud-Zevenaar, 22 juni 2008 Een eeuwenoude processietraditie, vermoedelijk sedert de 11e eeuw, vindt  in Oud-Zevenaar nog elk jaar plaats.

 

1986    Op 18 december wordt de Makro-vestiging in Duiven in brand gestoken. De schade bedraagt vele miljoenen. De brandstichting is geschied door een terreurgroep, die eist dat de Steenkolen Handels Vereniging (S.H.V.) waartoe Makro behoort zich terugtrekt uit Zuid-Afrika.

Macro Duiven is veranderd in een vuurzee (18 december 1986)

 

1988    Eind mei 1988 verschijnt KONTAKT weekblad voor Duiven en Groessen voor de allerlaatste keer. Gedurende een periode van bijna 20 jaar was het een begrip voor de inwoners van Duiven en Groessen.

1988       Op zondag 28 juli wordt het wegrestaurant van McDonald's in Nieuwgraaf bij Duiven geopend op de plaats waar voorheen de boerderij Driegaarden van Frans Goris stond.

Boerderij Driegaarden, die plaats heeft moeten maken voor bedrijventerrein Nieuwgraaf.

1989    Na vanaf 1966 burgemeester van de gemeente Duiven te zijn geweest wordt Johannes A.G. Kemme (1929 - 1996) opgevolgd door A. (Fons) B.G. Lichtenberg.

Burgemeester Kemme (1929 - 1996) ontmoet oud-burgemeester Baron van Dorth tot Medler (1869 - 1973). Samen zijn zij 64 jaar burgemeester van de gemeente Duiven geweest.

1990    Op 1 januari telt de gemeente Duiven 14.801 inwoners. Tien jaar later bedraagt dit aantal meer dan 25.000. 

1992     De Zevenaarse sigarettenfabriek Turmac (Turkish Macedonian Tobacco Compagny) wordt onderdeel van Rothmans International, later B.A.T. (British-American Tobacco). Vanaf 1920 is de Turmac een van de belangrijkste werkgevers in de Liemers, ook veel inwoners van Duiven zowel vrouwen als mannen hebben hier hun brood verdiend. In 2008 wordt de vestiging in Zevenaar op last van het hoofdkantoor van B.A.T. in Londen gesloten.

Turmac aan de Zevenaarse Kerkstraat, jaren dertig 20e eeuw

1995    Uit een fusie van de Mavoschool "de IJsselborgh" in Duiven en de Andreas Scholengemeenschap in Zevenaar ontstaat het Candea College in Duiven. De naam "Candea" is afgeleid van "Candia", een eilandje in de Oude Rijn bij Loo.

1996     De Duivense schutterij Onderling Genoegen, opgericht op 26 juli 1896 op initiatief van W. Peters (1840 - 1925), wordt ter gelegenheid van haar honderdjarig bestaan onderscheiden met de Koninklijke eremedaille.

1997    Boerderij de Loohorst van de familie Vuulink,  gelegen aan de Jochemstraat in Duiven,  wordt afgebroken om plaats te maken voor een bedrijventerrein aan de autoweg A12. De oudste vermelding van de Loohorst in Duiven dateert van meer dan vijf eeuwen eerder: 1449.

1998    Uit archeologische opgravingen blijkt dat Duiven in de vroege Middeleeuwen een belangrijke nederzetting moet zijn geweest.  

1999    De eerste fase van een groot restauratieplan van de Remigiuskerk in Duiven wordt utgevoerd. De volledige renovatie en herinrichting van de kerk is op 20 februari 2005 voltooid.  

2001    Op 1 januari telt de gemeente Duiven 25.751 inwoners. Een halve eeuw eerder bedroeg dit ongeveer 4.500.   

2003    Op woensdag 30 april 2003 is het exact een eeuw geleden dat in Duiven Jan van Keulen (1876-1952) en Anna Jurrius (1876-1942), over-overgrootouders van Sam, Simon en Sjef van Keulen, zijn getrouwd.  Jan en Anna zijn voor hun huwelijk buurkinderen. Ze wonen schuin tegenover elkaar in de Ploenstraat in een Duiven dat volledig verschilt van het Duiven van onze tijd. Van een klein agrarisch dorpje is Duiven veranderd in een provinciestad. Waar zouden ze gelukkiger geweest zijn in het Duiven van deze tijd of het Duiven van hun jeugd?   Na hun huwelijk in 1903 betrekken Jan en Anna van Keulen-Jurrius een boerderij in Pannerden, waar ze elf kinderen, twee overlijden in het eerste levensjaar, krijgen. In 1927 verhuizen ze naar een boerderij in Ooy bij Zevenaar.

Jan en Anna van Keulen-Jurrius, ca 1940

2003    Op zaterdag 20 september 2003 wordt aan de Rijksweg in Duiven het Indie-monument onthuld. Het is een postuum eerbetoon aan de Duivenaren, die door oorlogsgeweld in Nederlands-Indie zijn omgekomen. Het zijn: Theo Goris (1925 - 1947), Wim Nijsen (1925 - 1948) en Willy Wolters (1925 - 1949).

Theo Goris (oktober 1946)

2004     Op vrijdagmiddag 2 januari wordt de Lijmers opgeschrikt door een lafhartige moord. De 56-jarige eigenaar van het eeuwenoude Montferland in Zeddam, Henk Zinger, wordt tijdens een brute overval door messteken gedood. De 33-jarige dader, afkomstig uit Havelte, wordt enige maanden later veroordeeld tot 7 jaar gevangenisstraf en tbs.

Hotel Montferland / Graaf van den Bergh in Zeddam (2012)

2008    Een felle uitslaande brand verwoest op zaterdagavond 18 oktober de monumentale boerderij Poeldijk aan de Ploenstraat in Duiven. Voorouders en familieleden Jurrius - Van Keulen hebben deze boerderij (uit 1625) in de 19e en 20e eeuw vele decennia bewoond (zie voor meer informatie de Tijdsbalk met jaartal 1625). De boerderij was het ouderlijk huis van Anna Wilhelmina (van Keulen -) Jurrius, over-overgrootmoeder van Sam, Simon en Sjef van Keulen.

Poeldijk De brand wordt op 18 oktober 2008 bestreden door de brandweerkorpsen van Duiven, Arnhem en Zevenaar. Alleen de buitenmuren, een schoorsteen en een schuur resteren na de verwoestende brand. De huidige eigenaar / bewoner van Poeldijk, de oud-huisarts Biermans, heeft het initiatief opgepakt om de verwoeste boerderij weer zo snel als mogelijk in ere te herstellen. Hij hoopt dat deze herbouw reeds eind 2009 verwezenlijkt zal zijn. (bron: Dagblad De Gelderlander, 25 oktober 2008).

 

2009    Ouders van drugskinderen uit de gemeente Duiven ontvangen van burgemeester Zomerdijk een persoonlijke waarschuwing als hun kroost op straat met drugs wordt betrapt. De bijna vierhonderd jaar oude lijfspreuk " 't kan verkeren" (het kan veranderen) van de schrijver Bredero is daarmee ook op Duiven van toepassing.

Portret van Bredero (1585-1618) met boven zijn lijfspreuk " 't kan verkeren" en onder zijn personalia

 

2010   De in 2008 door brand grotendeels verwoeste boerderij Poeldijk aan de Ploenstraat in Duiven is na een grote restauratie volledig terug in haar oude glorie.

Boerderij Poeldijk aan de Ploenstraat in Duiven. Voorouders en familieleden Jurrius - Van Keulen hebben deze boerderij (uit 1625) in de 19e en 20e eeuw vele decennia bewoond. De boerderij was het ouderlijk huis van Anna Wilhelmina (van Keulen -) Jurrius, over-overgrootmoeder van Sam, Simon en Sjef van Keulen.

2011    Streekhistoricus W. van Heugten uit Duiven publiceert een nieuwe verklaring omtrent de herkomst van de naam "Liemers" waarbij hij er vanuit gaat dat het begrip Liemers een samentrekking is van "lee"en "mers".  Lee verwijst volgens hem naar het waterstroompje de Lee dat begint in Loo en vervolgens van oudsher de grens vormt tussen Duiven en Westervoort en tenslotte overgaat in de Leigraaf. De term Lee stamt mogelijk van het Germaanse "laida" dat waterloop betekent. Mers is een Oudnederlands woord voor "mars" dat moeras, beemd of broek betekent. De naam Liemers zou dus verwijzen naar een moerasachtig gebied, ten noorden van Zevenaar en Duiven, dat afwatert via de Lee.

Detail kaart van Christiaan sGrooten (1557) ten noorden van Zevenaar en Duiven en ten zuiden van Lathum: moerasachtig gebied

2011    Op zaterdag 12 februari overlijdt op 26-jarige leeftijd Jasper W. van Keulen (1984 - 2011), zoon van de uit Zevenaar afkomstige Haagse huisarts Will van Keulen ten gevolge van een noodlottig verkeersongeval in Milaan. Jasper is een uitzonderlijk talent: op 23 jarige leeftijd is hij arts waarna hij zich specialiseert tot vaatchirurg. In het kader van zijn aanstaande promotie vertoeft Jasper tijdelijk in het buitenland als het tragische ongeluk hem overkomt. Zijn gedrevenheid, gepaard met empathie, tomeloze energie en intelligentie hebben zijn leven gekenmerkt. Tegelijkertijd was hij bezig om in een welhaast logaritmische versnelling de wereld te verkennen. 
Jasper is de achterkleinzoon van Johannes W. van Keulen (1876 - 1952), die als kind opgroeide in de Ploenstraat op de Hagemanshof in Duiven. 

Jasper * Den Haag, 2 april 1984 na een turbulent stralend leven overleden ten gevolge van een noodlottig ongeval op 12 februari 2011 in Milaan

Jasper kort voor zijn dood bij het beoefenen van zijn geliefde sport in het universiteitselftal van Yale (USA) Ook in sportief opzicht heeft Jasper gestraald.

2012   In Duiven wordt een handtekeningenactie gestart voor een extra spoor op het traject Arnhem - Doetinchem. Op het station Duiven doen zich met name in de ochtendspits "Japanse" toestanden voor.

Station Duiven (2011) Een groter verschil met een eeuw eerder wanneer het station in 1936 vanwege het geringe aantal reizigers buiten bedrijf wordt gesteld, is nauwelijks voorstelbaar.

2012    Op vrijdag 16 maart promoveert J. W. van Keulen (1984-2011) postuum tot doctor aan de Universiteit van Utrecht. Het is een waardering voor zijn wetenschappelijke prestaties. Jasper is een achterkleinzoon van J.W. van Keulen (1877-1952) en zijn vrouw Anna Jurrius (1876-1942), die beiden aan het eind van de 19e eeuw opgroeiden in de Ploenstraat in Duiven.

Jasper W. van Keulen  (1984 - 2011)

2012   Op de plaats van het oude Thuvine aan de Thuvineweg 100 in Duiven verrijst een nieuw woonzorgcentrum.

Huize Thuvine in Duiven, jaren zeventig 20e eeuw

Woonzorgcentrum Thuvine in Duiven (2012)

 

2012    Op donderdagochtend 30 mei brengen koning Willem Alexander en koningin Maxima een kort bezoek aan Duiven. In ongeveer een half uur maakt het koninklijk paar kennis met Duiven en de Liemers. Tijdens het bezoek domineert folklore.

Het koninklijk paar loopt in Duiven over vaandels van schutters, een voorrecht alleen weggelegd voor koningen en koninginnen

2013    Op Hemelvaartsdag 9 mei wordt de Duivense voetbalvereniging D.V.V. (Door Vriendschap Vooruit) na een overwinning op Jonge Kracht uit Huissen kampioen in de 2e klasse I waardoor DVV voor het eerst in de geschiedenis promoveert naar de 1e klasse K.N.V.B. 

2013    Op vrijdag  20 december 2013 is het precies tweehonderd jaar geleden dat de dorpen Duiven, Groessen en Loo een bestuurlijk eenheid werden met de naam "Buergermeistery Duven" onder Pruisisch bestuur. Sedertdien is de gemeentelijke indeling ongewijzigd gebleven. Op 1 juni 1816 kwam de gemeente bij het Koninkrijk der Nederlanden.

2014    Volgens opgave van het Centraal Bureau voor de Statistiek is het aantal huishoudens in Duiven dat onder de armoedegrens leeft aanzienlijk geringer dan in de rest van Nederland. In Duiven bedraagt het percentage arme huishoudens 5,6. Landelijk is dit 9,5. Omgerekend zijn in Duiven maar liefst 41% minder arme gezinnen dan in de rest van Nederland. Hoe anders was dit in vroegere eeuwen toen De Liemers tot de allerarmste streken van Nederland behoorde. 

2015    Voor de allereerste keer in de geschiedenis van de Duivense schutterij "Onderling Genoegen" wordt een vrouw bestuurslid. Het is Marijke Vos. Vijf jaar eerder, in 2010, was het lidmaatschap ook opengesteld voor vrouwelijke leden. Voordien konden alleen mannen lid worden. 

2016    Op woensdag 1 juni 2016 maken de voormalig Duitse gebieden Zevenaar, Oud-Zevenaar, Babberich, Wehl, Duiven, Groessen, Loo, Huissen en Malburgen tweehonderd jaar deel uit van het Koninkrijk der Nederlanden. De overgang van Pruissen naar Nederland in 1816 bracht zeker de eerste decennia geen voorspoed want de 19e eeuw werd een periode van grote misoogsten, ziekten, honger, ellende en armoede. 

Uit de Leeuwarder Courant van 31 mei 1816 waarin melding wordt gemaakt van de overgave van Zevenaar, Huissen, Malburgen en de Lijmers, waardoor het Koninkrijk der Nederlanden "met een niet onaanzienlijk met aller vruchtbaarst bouwland en uitmuntende weiden beslagen en door nijvere inwoners bewoond territoir wordt vergroot".

2017    Op woensdag 8 maart geeft verkeersminister Schultz het startsein voor de aanleg van het ontbrekende stuk van de snelweg A15 tussen Bemmel en Duiven. Het knooppunt waar de autowegen A15  en A12 bij elkaar komen zal "De Liemers" worden genoemd. Met de wensen van de lokale inwoners wordt geen rekening gehouden. Zo komt er geen tunnel tegen de gevreesde geluidsoverlast en horizonvervuiling. Ook houdt de minister vast aan haar plan om tol te heffen. Naar verwachting kan de weg in 2022 in gebruik worden genomen. 

2017    Op donderdag 4 mei 2017 onthult de gemeente Duiven een monument ter nagedachtenis aan de broers Jan (1921 - 1944) en Piet (1927 - 1944) Meuwsen uit Groessen. De beide broers, resp. 23 en 17 jaar oud, zijn op dinsdagmiddag 19 september 1944 in de Groessense Vossendel, achter de dijk waar ze regelmatig koeien melken, in de nabijheid van een neergestort vliegtuig. Ze worden daar door Duitse SS-soldaten gearresteerd en hardhandig verhoord waarna ze zelf een tweepersoonsgraf moeten delven en nog diezelfde dag op beestachtige wijze worden vermoord. Heel Groessen verkeert na dit trieste gebeuren in shock en voor de familie Meuwsen laat het diepe wonden en littekens na. Helaas wordt na de oorlog nooit een gedegen onderzoek ingesteld waardoor de schuldigen aan deze brute moord onbestraft blijven.

2019    Op vrijdag 26 april 2019 verschijnt bij de uitgeverij Fagus de schitterende, meer dan driehonderd pagina's tellende, uitgave "De Liemers". Het boek, waaraan  onder redactie van de historicus Theo Salemink (73) uit Oud-Zevenaar en de fysicus en streekhistoricu Wim van Heugten (69) uit Duiven 13 auteurs een bijdrage hebben geleverd, draagt in belangrijke mate bij aan het versterken van de identiteit van de Liemers.